ΤΙΜΗ ΣΤΟΝ ΒΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΕΜΙΣΤΟΥ – ΠΛΗΘΩΝΟΣ

(Ομιλία στο διεθνές συνέδριο «Η έγερση των Εθνικών Παραδόσεων στην εποχή της Νεωτερικότητας», που διοργάνωσε στην Αθήνα, στις 25 Ιουνίου «2014» η οργάνωση «Θύρσος») 




  

O Γεώργιος Γεμιστός – Πλήθων, ο αποκληθείς «Φιλόσοφος του Μυστρά», είναι μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες εκείνης της συγκεκριμένης ιστορικής εποχής που προετοίμασε την μερική έξοδο από το χριστιανικό σκοτάδι του Μεσαίωνα και την επανεμφάνιση στην ευρωπαϊκή ήπειρο της παιδείας, του ανθρωπισμού, του «παγανιστικού» (διαβάστε «ελληνορωμαϊκού») αξιακού συστήματος και, κυρίως, της έννοιας της πατρίδας και της εθνικής ταυτότητας. Ως τέτοια, δεν αποτελεί καθόλου περίεργο το ότι στην χώρα που, καλώς ή κακώς, σήμερα ονομάζεται «Ελλάδα», το πολιτισμικό κατεστημένο έχει φροντίσει να παραμένει αυτή η εξέχουσα προσωπικότητα από άγνωστη έως ελάχιστα, ή με στρεβλό τρόπο, γνωστή και μάταια θα αναζητήσει κάποιος έναν ανδριάντα του στο μέρος που μεγαλούργησε, δηλαδή στην Σπάρτη, ή έστω σε κάποιο άλλο σημείο της χώρας που προαναφέραμε.

Το τελευταίο οφείλεται στο γεγονός ότι ο «Κυργιώργης ο Γομοστός», γεννημένος στα μέσα του 14ου αιώνα, γύρω στα 1355 και θανών υπέργηρος στην Σπάρτη το 1452, έναν μόλις χρόνο πριν την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς, τραυματίζει ακόμα και στις δικές μας ημέρες την πλαστή και «χρηστική» εικόνα για την σημαντική και ενδιαφέρουσα εποχή του, εικόνα που αγχωμένα στηρίζουν οι ακόμα κρατούντες στο πολιτισμικό και θρησκευτικό επίπεδο. Ο «Κυργιώργης ο Γομοστός» ακόμα και σήμερα ενοχλεί, και ενοχλεί για μια σειρά από πράγματα, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν τα ακόλουθα.

1. Διότι είναι εκείνος που επανέφερε την εθνική μας λατρευτική πράξη, ανοικτά και δίχως τον φόβο του αναντίρρητα εχθρικού (βυζαντινού - θεοκρατικού) θεσμικού περιβάλλοντος, στάθηκε ως κραταιός κρίκος σύνδεσης τού, με μπαμπεσιά ηττημένου, αρχαίου «παγανιστικού» κόσμου με τους συνεχιστές και ευέλπιδες παλινορθωτές των τελευταίων αιώνων και, μέχρι και σήμερα ζορίζει ιδιαιτέρως τους μισθοφόρους γραφείς των κρατούντων που, μανιασμένα, αγωνίζονται να περάσουν στην, πανεπιστημιακή κυρίως, βιβλιογραφία, την αυθαίρετη θέση ότι δήθεν οι πληθωνιστές δεν έκαναν ιεροπραξίες, αλλά περιορίζονταν σε έναν διανοητικό μόνον «Παγανισμό». 

2. Διότι είναι εκείνος που ενέπνευσε πλήθος ανθρώπων μετά από αυτόν, άμεσων μαθητών του (όπως ήταν λ.χ ο ηλιολάτρης πολυθεϊστής «στρατιότο» Δημήτριος Καμβάκης Ράλλης) αλλά και μεταγενεστέρων (όπως ήταν λ.χ. ο πολυθεϊστής ποιητής και «στρατιότο» Μιχαήλ Μάρουλλος Ταρχανιώτης), και επίσης ενέπνευσε λίγα χρόνια μετά τον θάνατό του την ίδρυση εθνικών αδελφοτήτων, που όχι μόνο μετέφεραν μέχρι τις δικές μας ημέρες τα νομιζόμενα, την ορθοπραξία και τις αρχές της Ελληνικής Εθνικής Θρησκεία, αλλά, επιπλέον, σε συνδυασμό με τις αδελφότητες της άλλης πλευράς του Αιγαίου που την ίδια εποχή πυροδότησαν το κίνημα του σεϊχη Μπεντρεντίν, ανέδειξαν για πρώτη φορά την λεγόμενη «μυστική κοινωνία» ως μηχανισμό κοινωνικής ανατροπής, αυτού δηλαδή που σε όλη την Ευρώπη γνώρισε την αποθέωση κατά τον 18ο και 19ο αιώνα.

3. Διότι είναι εκείνος που επανέφερε τον «Έλληνα», το «έθνος» και την «πατρίδα», που τόσο άγρια είχαν καταδιωχθεί από τον Χριστιανισμό, σε βαθμό που για έναν ελλαδίτη, αλλά και ευρωπαίο ακόμα, αποτελούσαν έως τότε, και πολλές φορές και αργότερα, είτε δαιμονοποιημένες, είτε παντελώς άγνωστες λέξεις. «Εσμέν γαρ ουν ων ηγείσθε τε και βασιλεύετε Έλληνες το γένος, ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί…. την χώραν Έλληνες αεί οικούντες οι αυτοί εξ ότουπερ άνθρωποι διαμνημονεύουσιν, ουδενών άλλων προενωκηκότων…» έγραφε απευθυνόμενος προς τον Παλαιολόγο, δηλαδή «…εμείς επάνω στους οποίους ηγεμονεύετε και βασιλεύετε, είμαστε Έλληνες κατά την καταγωγή, όπως μαρτυρεί η γλώσσα και η πατροπαράδοτος παιδεία… οι Έλληνες κατοικούσαν πάντοτε σε αυτήν τη χώρα, από τον καιρό που αρχίζει η μνήμη των ανθρώπων, χωρίς προηγουμένως κανένας άλλος να έχει κατοικήσει επάνω σε αυτήν…»   

4. Διότι είναι εκείνος που πρώτος, και έκανε κι εμάς σήμερα να τον μιμηθούμε, συνέδεσε το αίτημα της Επανελληνίσεως με την ανάδειξη σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο της Αρετής, για την οποία έδωσε μάλιστα και έναν αρκετά κατατοπιστικό ορισμό: «Αρετή εστίν έξις, καθ' ην αγαθοί εσμέν. Αγαθός μεν δη τώι όντι ο Θεός, άνθρωποι δε αγαθοί γιγνόμεθα επόμενοι Θεώι κατά το δυνατόν ανθρώπωι». 

5. Διότι είναι εκείνος που ευθαρσώς προέβλεψε τον ερχομό μία άλλης ανθρωπότητος, με κύριο Θεό μιας παγκόσμιας πολυθεϊστικής Θρησκείας τον «φυσικό Θεό» Δία και διαψεύστηκε μόνον από την αναπάντεχη εμφάνιση του Μαρτίνου Λούθηρου που, μέσα από την αντιπαλότητα με την Εκκλησία, έδωσε τελικά παράταση ζωής στον τότε κυριολεκτικά τελειωμένο Χριστιανισμό. 

6. Διότι είναι εκείνος που σνυέγραψε, όχι με την συνηθισμένη έως τότε ουτοπική πρόθεση, αλλά ως σχέδιο υλοποιήσιμου συντάγματος, μία «Πολιτεία» ισάξια της πλατωνικής, όπου ο πολιτικός θεσμός καλείτο να προάγει την ευνομία, την ευσέβεια, την αναζήτηση της Αλήθειας, την Αρετή, την ευδαιμονία των πολιτών και, σε μία εποχή καθολικής εξαχρείωσης και αναζήτησης ατομικών «σωτηριών ψυχής» και υλικού πλούτου, καλείτο επίσης ο θεσμός να πείσει τον πολίτη πως πρέπει να υποτάσσει το ατομικό συμφέρον του στο συμφέρον του συνόλου. Επανεισήγαγε έτσι ο Πλήθων, μετά από αιώνες χριστιανικής εκτροπής, την «παγανιστική» αντίληψη περί οργανικής κοινωνίας: «Μη υμίν εσθλών την χαράν, ώ Μάκαρες Θεοί, ειδώς παυσαίμην, / τα τε μοι δια υμέων σύμπαντ’ εστίν ηδ’ αιέν γέγονεν, / τών δώτης δη ύπατος Ζευς. / Μη κοινού αγαθού γένεος ολιγωρήσαιμι του μου, / ότου τις μοι δύναμις. / Πρόφρων δε το κοινόν δρων ευ, τουθ’ άμα / και εμόν ειδοίην μεγ’ όνειαρ. / Μη κακού, ω κεν εκάστοτε συμβάλλοι, / γιγνοίμην αίτιος ανθρώπων, / αγαθοίο δε, η κε δυναίμην, ως μάκαρ ύμμιν / εϊσκόμενος κ’αγώ γιγνοίμην» γράφει στον 22ο Ύμνο του προς τους Θεούς, δηλαδή «ας μην παύσω ώ Μάκαρες Θεοί, να σας χρωστώ ευγνωμοσύνη, για όλα τ' αγαθά που από εσάς λαμβάνω και έχω λάβει με δωρητή τον Ύπατο Δία. Ας μην παραμελήσω, αναλόγως της δύναμης μου, το καλό του γένους μου. Το να υπηρετώ πρόθυμα το κοινό καλό, αυτό ας θεωρώ και δικό μου μεγάλο όφελος. Ας μην γίνομαι αίτιο κανενός κακού, από αυτά που τυχαίνουν στους ανθρώπους, αλλ’ αγαθού, όσον δύναμαι, ώστε να γίνομαι κι εγώ ευτυχής, ομοιάζοντας σ' εσάς». 

Το «Περί Νόμων» βιβλίο του, ένα πλήρες σχέδιο για επανελληνοποίηση της Πελοποννήσου, δυστυχώς κάηκε δημόσια μετά τον θάνατό του από τον μετέπειτα πατριάρχη Γεννάδιο Σχολάριο, καθώς θεωρήθηκε «ειδωλολατρικό» και «σατανικό» βιβλίο, το οποίο υποτίθεται πως «έβριθε» από τα… «σαπρά των Ελλήνων ληρήματα». Μόνον κάποια αποσπάσματά του έχουν διασωθεί.
  
Μερικά χρόνια μετά τον θάνατό του, το έτος 1466, και ενώ ήδη το όνομά του αποτελούσε κατά κυριολεξία έναν θρύλο, μία ένοπλη ομάδα Ελλήνων θαυμαστών του, βοήθησε τον επίσης θαυμαστή του και αρχηγό του ενετικού στόλου, τον κατά τον πάπα «αντίχριστο λύκο του Ρίμινι», Σιγισμόνδο Μαλατέστα (Sigismondo Pandolfo Malatesta, 1417 - 1468), να εισβάλει στην Λακεδαίμονα, να πάρει τα οστά του και να τα μεταφέρει στο Ρίμινι, στο γνωστό «Tempio Malatestiano», όπου και βρίσκονται μέχρι σήμερα, «για να αναπαύεται ο μεγάλος Διδάσκαλος μεταξύ ελευθέρων ανθρώπων».

Αιώνες μετά, τώρα, στις δικές μας ημέρες, εξακολουθεί να παραμένει ενοχλητικό το ερώτημα εάν πρέπει να επαναπατρισθούν τα λείψανα του μεγάλου Διδασκάλου. Αιώνες μετά, τώρα, στις δικές μας ημέρες, εξακολουθεί να είναι πολύ δύσκολη η απάντηση εάν ο Εθνικός Ελληνισμός, ο μόνος δηλαδή πραγματικός Ελληνισμός, μπορεί να θεωρηθεί ελεύθερος υπό το θεοκρατικό, ορθοδοξοκρατούμενο και ολοκληρωτικά βυζαντινό στις δομές και τις επιλογές του κράτος που, ψευδεπίγραφα, αυτο-ονομάζεται «ελληνικό». Πόσω μάλλον η απάντηση εάν μπορούν να θεωρηθούν ελεύθερες η σημερινές Λακωνία και Σπάρτη, οι οποίες, ενώ δεν τολμούν καν να τιμήσουν μία Ιστορία των Σπαρτιατών που δεν τελειώνει στην Σελλασία, αλλά φθάνει, όπως οφείλει, στα χρόνια του Γεμιστού, δεν αισθάνονται καμμία απολύτως ντροπή να «πολιτογραφήσουν» Σπαρτιάτη, τιμής ένεκεν, τον Βλαδίμηρο Βλαδιμήροβιτς Πούτιν.

Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.   





















   

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: 

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" 

ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ