Επειδή
αναπαράγεται συνεχώς, από τους αδαείς ή ημιμαθείς, ένα
από τα αισχρότερα σημεία της χριστιανικής προπαγάνδας,
νοιώθω υποχρεωμένος να τονίσω ότι ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΚΑΜΜΙΑ
ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΧΡΙΣΤΑΝΩΝ (υποτίθεται
«Παύλος») ΜΕ ΤΟΝ ΣΤΩΪΚΟ ΦΙΛΟΣΟΦΟ ΣΕΝΕΚΑ.
Οι χριστιανοί πλαστογράφοι είχαν απλώς κατασκευάσει,
από το μυαλό τους, 14 υποτιθέμενες επιστολές μεταξύ
του επί Νέρωνος κορυφαίου αυλικού στωϊκού φιλοσόφου
και του υποτιθέμενου «Παύλου». Έως την Αναγέννηση,
αυτές θεωρούντο αυθεντικές, σήμερα όμως γνωρίζουμε ότι
έχουν όλες κατασκευασθεί τον 4ο αιώνα, τις δε
γλωσσικές και εκφραστικές ενδεικτικές ιδιαιτερότητες
έχει συνοψίσει ο Edmond Liénard στο «Review belge de
philologie et d' histoire», τεύχος 11, έτος 1932, σελ.
5 – 32).
Την πλαστή εκείνη «αλληλογραφία» πρωτοαναφέρει ο
Ιερώνυμος, το έτος 392 (de Vir. III 12) ενώ την αγνοεί
πλήρως ο 7 δεκαετίες προγενέστερος Λακτάντιος το έτος
324 (Divinae institutiones, VI 24.13-14). Εκτενή
κάλυψη του ζητήματος κάνει η Cornelia Roemer, στον 2ο
τόμο του «The Correspondence between Seneca and Paul
in "New Testament Apocrypha"» (ed. Wilhelm
Schneemelcher, Cambridge, 1992).
Το 1984 τέλος, ο B. Bischoff δημοσίευσε μία συγγενή,
αλλά ανταγωνιστική πλαστογραφία εκείνης της εποχής,
την υποτιθέμενη επιστολή του Ιουδαίου αρχιερέα Άννα
προς τον Σενέκα («Der Brief des Hohenpriesters Annas
an den Philosophen Seneca - eine juedisch
apologetische Missionsschrift»), που αποτελούσε την
ιουδαϊκή εκδοχή της όλης πλαστογραφίας.
Βλάσης Γ. Ρασσιάς, Οκτώβριος 2013
Υστερόγραφο: Μία άλλη
"μούφα" που κυκλοφορούν οι εχθροί του Στωϊκισμού, και
η οποία δυστυχώς αναπαράγεται κατά κόρον στο Διαδίκτυο
κυρίως από εύπιστους άθεους, είναι η υποτιθέμενη φράση
"Η θρησκεία θεωρείται από το λαό αληθινή, από τους
σοφούς ψεύτικη και από τους ηγεμόνες χρήσιμη", την
οποία φόρτωσε αυθαίρετα στον φιλόσοφο ο άθεος Ira D.
Cardiff (1872 - 1964) στο "Tι οι σπουδαίοι άνθρωποι
σκέφτονται για την Θρησκεία" ("What Great Men Think
About Religion", Christopher Publishing House, Boston,
1945, σελ. 342). Η συγκεκριμένη φράση δεν υπάρχει
πουθενά στα σωζόμενα γραπτά του Σενέκα, και αντιβαίνει
άλλωστε στην υποδειγματική ευσέβεια των στωϊκών.