Ρομπ Στολκ

(Robert Stolk,  Zaandam,  23 Ιανουαρίου 1946 - Amsterdam, 31 Μαρτίου 2001)

Ιδρυτικό στέλεχος του κινήματος των Ολλανδών «Πρόβος» την δεκαετία του 1960. 


ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ

Υιός του σοσιαλιστή εργάτη Zwerus Adrianus Stolk και της Hendrika Jongh από το Ζάανταμ (Zaandam), μια πόλη στα βόρεια του Άμστερνταμ, ο Στολκ πολιτικοποιήθηκε από πολύ νωρίς, κατέληξε στο τέλος της εφηβείας του στον ελευθεριακό Σοσιαλισμό και το 1963 δραστηριοποιήθηκε στο «Ειρηνιστικό Σοσιαλιστικό Κόμμα» («Pacifistisch Socialistische Partij», PSP) και τις «Νεολαϊστικες Εργατικές Ομάδες Ειρηνιστικού Σοσιαλισμού» («Pacifistisch Socialistisch Jongeren Werkgroepen», PSJW).

Σε ηλικία 19 ετών, τον Φεβρουάριο του 1965 ίδρυσε στο Ζάανταμ την ομάδα «Anarchistische Arbeitsgemeinschaft Zaandam» και τον επόμενο μήνα ήλθε σε επαφή με τον φοιτητή Φιλοσοφίας εκείνη την εποχή Ρόελ Βαν Ντούϊν (Roeland Hugo Gerrit van Duijn, Roel van Duyn, 1943 - ) μέσω μιας επιστολής στο αναρχικό περιοδικό «De Vrije». Τον Απρίλιο του 1965 κυκλοφόρησε σε 300 αντίτυπα μαζί με τους ομοϊδεάτες του Sara Duys, Garmt Kroeze και Klaas de Vries το αναρχικό περιοδικό «Barst», που όμως δεν κατάφερε να εκδώσει δεύτερο τεύχος, καθώς ο
Στολκ, με πρόσκληση από τον Ρόελ Βαν Ντούϊν, προσχώρησε τον επόμενο μήνα στους «Πρόβος» του Άμστερνταμ και ανέλαβε με το δικό του τυπογραφείο την έκδοση όλης της έντυπης προπαγάνδας του κινήματος.

«ΠΡΟΒΟ»

Ένα μόλις μήνα μετά την έκδοση του «Barst», στις 25 Μαϊου 1965, ίδρυσε στο Άμστερνταμ μαζί με τους Ρόελ Βαν Ντούϊν, Χανς Μετς (Hans Metz) και Λουντ Σίμελπενινκ (Laurens «Luud» Maria Hendrikus Schimmelpennink, 1935 - ) το γνωστό κίνημα της ολλανδικής αντικουλτούρας «Πρόβο» (Provobeweging» ή απλώς «Provo», 25 Μαϊου 1965 – 13 Μαϊου 1967), που ανακοίνωσε την ύπαρξή του με ένα πολυγραφημένο φυλλάδιο.

Τον Ιούνιο ο Στολκ ανέλαβε την έκδοση της έντυπης προπαγάνδας του κινήματος και στις 12 Ιουλίου έκανε την εμφάνισή του το 1ο τεύχος της επίσημης επιθεώρησης του κινήματος με τίτλο «Πρόβο» («Provo»), που ωστόσο κατασχέθηκε από την αστυνομία επειδή περιείχε το ανατρεπτικό κείμενο «Ο πρακτικός αναρχικός» («De practische anarchist»). Από το 7ο τεύχος, η επιθεώρηση τυπωνόταν σε όφφσετ τυπογραφείο που ανήκε στον Στολκ και κυκλοφόρησε το τελευταίο (15ο) τεύχος της τον Απρίλιο του 1967, λίγο πριν την αυτοδιάλυση των «Πρόβος».



Επάνω: το περιοδικό «Barst» του Στολκ (Απρίλιος 1965)

Άκρο δεξιά: το τεύχος 13 της επιθεώρησης «Πρόβο» (Ιανουάριος 1967, 10.000 αντίτυπα)



Ο «πρόβο» γάμος του Στολκ. Φωτό: Jacques Klok



Στις 6 Οκτωβρίου 1965 νυμφεύθηκε με έναν ιδιόρρυθμο «γάμο Πρόβο» την ομοϊδεάτισσά του Sara Jansje Duys (1948 -  ), με την οποία αργότερα απέκτησε δύο θυγατέρες. Ως στέλεχος των «Πρόβος», ο Στολκ συνελήφθη αρκετές φορές κατά το διάστημα 1965 – 1967, στις δε 5 Μαρτίου 1966 υποχρεώθηκε ακόμα και να εγκαταλείψει για λίγο το Άμστερνταμ, επιστρέφοντας στο Ζάανταμ. Στις 4 Απριλίου διατάχθηκε από τον εισαγγελέα η σύλληψή του (καθώς και των υπόλοιπων υπεύθυνων κατά τον νόμο εκδοτών της επιθεώρησης  Βαν Ντούϊν, Μετς και Σίμελπενινκ) μετά από ένα ανώνυμο άρθρο στο τεύχος νούμερο 7, με τις κατηγορίες της προτροπής σε ανατρεπτικές ενέργειες και στις 9 Ιουνίου καταδικάστηκε σε 1 μήνα φυλακή.

Τον Ιούλιο του 1966 συμμετείχε μαζί με άλλους «Πρόβος» στην έκδοση του αντεργκράουντ περιοδικού «Image» που έως τα τέλη του Σεπτεμβρίου εξέδωσε 8 τεύχη. Τον Ιανουάριο του 1967, λίγο μετά την αργοπορημένη έκδοση του τεύχους 13 της επιθεώρησης «Πρόβο» και μερικούς μήνες απραξίας του κινήματος, ο Στολκ έδωσε συνέντευξη στο πολιτιστικό περιοδικό «De Gids», που δημοσιεύθηκε με τίτλο «Ένας Πρόβο μετά τον θάνατο του Πρόβο» («Provo na de dood van Provo»). Σε ερωτήσεις σχετικά με το εάν τελικά το κίνημα είχε πεθάνει, ο Στολκ απάντησε ότι ποτέ οι «Πρόβος» δεν είχαν ονειρευτεί ότι θα έκαναν επανάσταση, ούτε και ότι θα μπορούσαν ν’ αλλάξουν τις συνειδήσεις των ανθρώπων που, αποβλακωμένοι από τα ΜΜΕ, εξακολουθούν να αφήνονται στην οικονομική εκμετάλλευση και την πλύση εγκεφάλου. Απεκάλεσε τον κοινοβουλευτισμό «ημι-φασιστική δικτατορία» και πρόκληση για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και εξέφρασε τους φόβους του ότι η συνέχιση αυτής της τυραννίας πολύ σύντομα θα οδηγήσει σε βίαια ξεσπάσματα, πολύ μακριά από τη μη-βία των «Πρόβος», ωστόσο αυτονόητη για μια νεότερη γενιά «προβοταριάτου των δρόμων» που θεωρούσαν τους εαυτούς τους «Βιετκόνγκ του Άμστερνταμ». 



Η αφίσσα που ανακοίνωνε την διάλυση των «Πρόβος» (1967)
ΜΕΤΑ - «ΠΡΟΒΟ»

Το κίνημα των «Πρόβος» αυτοδιαλύθηκε τον Μαϊο του 1967 και ο Στολκ σχεδίασε και τύπωσε στο τυπογραφείο του την αφίσα που ανακοίνωνε το γεγονός. Τα χρόνια που ακολούθησαν παρέμεινε ενεργός στα πρώτα βήματα του κινήματος καταλήψεων σπιτιών που κορυφώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970.

Το 1969 ίδρυσε την κοοπερατίβα «De Kraker» («Ο Καταληψίας») και εξέδωσε ένα «Εγχειρίδιο του Καταληψία» και τον Μάϊο της ίδιας χρονιάς πρωτοστάτησε στην κατάληψη του πανεπιστημιακού κτιρίου «Het Maagdenhuis», μέσα από τους χώρους του οποίου λειτούργησε επί μακρόν ένα κινηματικό τυπογραφείο.



Το τεύχος 6 του «Image», αφιερωμένο στην γυναίκα (1966)

Κατά την δεκαετία του 1970 πρωτοστάτησε επίσης στο «Aktiegroep Nieuwmarkt» που εμπόδιζε τις κατεδαφίσεις στην Νέα Αγορά (Nieuwmarkt) του Άμστερνταμ και εξέδωσε επίσης το κριτικό – ιστορικό περιοδικό «De Tand des Tijds». 

Έχοντας αποκτήσει πλέον την φήμη του καλύτερου τυπογράφου στο Άμστερνταμ για καλλιτεχνικά και πολιτιστικά έντυπα με την εταιρεία του «Drukkerij Rob Stolk B.V.», ο Στόλκ πέθανε μετά από έμφραγμα σε ηλικία 55 ετών, στις 31 Μαρτίου 2001.


Βλάσης Γ. Ρασσιάς, 2011


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Margret Kosel, «Gammler, Beatniks, Provos. Die schleichende Revolution», Frankfurt, 1965
Hans Tuynman, «Ich bin ein Provo. Das permanente Happening», Darmstadt, 1967
Roel van Duijn, «Provo; de geschiedenis van de provotarische beweging 1965-1967», Amsterdam, 1985
Διάφορα περιοδικά από το «Αρχείο Κοινωνικής Ιστορίας»








ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: 

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" 

ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ