(Abbie Hoffman ή Abbott Howard «Abbie» Hoffman,
Worcester Μασσαχουσέττης 30 Νοεμβρίου 1936 - New
Hope Πενσυλβανίας, 12 Απριλίου 1989)
Αμερικανοεβραίος
συγγραφέας και κοινωνικός και πολιτικός
ακτιβιστής, ηγετική φυσιογνωμία της αμερικανικής
Αριστεράς κατά την διάρκεια των μεγάλων
διαμαρτυριών της δεκαετίας του 1960 και ένας από
τους ιδρυτές του «Διεθνούς Κόμματος Νεολαίας», των
λεγόμενων «Γίππις» («Youth International Party«,
«Yippies»).
ΠΡΩΤΑ
ΧΡΟΝΙΑ
Σπούδασε ψυχολογία υπό τον αιρετικό
μαρξιστή καθηγητή Μαρκούζε (Herbert
Marcuse) στο Πανεπιστήμιο Brandeis, από το
οποίο αποφοίτησε το 1959 και στην συνέχεια
πήρε μάστερ από το Πανεπιστήμιο της
Καλιφόρνια. Το 1960 νυμφεύθηκε την Σεϊλά
Κάρκλιν (Sheila Karklin) με την οποία
απέκτησε μία θυγατέρα, την Άμυ και έναν
υιό, τον Άντριου και σε λίγο έφυγε για την
Νέα Υόρκη, όπου εντάχθηκε στους πρώϊμους
κύκλους των κοινοβιακών Diggers και των
Hippies, οι οποίοι όμως στην αρχή τον
έκριναν μάλλον αντιπαθή και «ψωνισμένο με
την πολιτική».
Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΩΝ ΓΙΠΠΙΣ (YIPPIES)
Το 1966 πήρε διαζύγιο από την Σεϊλά
Κάρκλιν και την επόμενη χρονιά νυμφεύθηκε
την Ανίτα Κούσνερ (Anita Kushner), με την
οποία αργότερα απέκτησε έναν υιό, τον
Αμέρικα. Γύρω στο 1966, ο Άμπυ Χόφφμαν
αποτελούσε ήδη μία σημαντική φυσιογνωμία
μέσα στην Αντικουλτούρα της Ανατολικής
Ακτής. Τον Οκτώβριο του 1967 στην περίφημη
«περικύκλωση» του Πενταγώνου από τις
χιλιάδες των διαδηλωτών κατά του πολέμου
του Βιετνάμ, γνώρισε τους Στιου Άλμπερτ,
Έντ Σάντερς, Τζέρρυ Ρούμπιν και αρκετούς
ακόμα ριζοσπάστες χίππις, με τους οποίους
την πρωτοχρονιά του 1968 ίδρυσε
τους «Γίππις»,
το «Διεθνές Κόμμα Νεολαίας» («Youth
International Party») ή YIP («Yippie!»): «Οι
χίππις μάς αποκαλούνε πολιτικοποιημένους και
οι πολιτικοποιημένοι μας αποκαλούνε χίππις.
Μόνο η αντίδραση δεν ξεγελιέται και μας
βλέπει όπως είμαστε. Το Yippie! δεν είναι
τίποτε άλλο παρά μία πολύ καλή δικαιολογία
για κάποιον να εξεγερθεί..».
Η θεωρία του Χόφφμαν ήταν ότι οι νέοι
άνθρωποι μπορούν να προσελκυστούν εύκολα
στην επανάσταση μέσα από δεατρικά δρώμενα,
μουσικές συναυλίες και τολμηρά «συμβάντα»,
καθώς επίσης και ότι τα μαζικά μέσα
ενημέρωσης και ιδίως τη τηλεόραση, μπορούν
«να εκτραπούν εκ των έσω» με την έξυπνη
δράση του επαναστάτη όταν η είδηση που ο
ίδιος παράγει εμφανιστεί στο χαρτί ή στο
γυαλί.
Χαρακτηριστικό ήταν το σύνθημα των Γίππις
«εάν δεν σου αρέσει το δελτίο ειδήσεων
βγες έξω και φτιάξε ένα διαφορετικό δικό
σου», αλλά και η αντίδραση του
αντιπρόεδρου των Η.Π.Α. Σπύρου Άγκνιου
όταν ρωτήθηκε σχετικά με τον Χόφφμαν:
«παλαιότερα τέτοιους τύπους τους
κυνηγούσανε με τον ζουρλομανδύα και όχι
όπως σήμερα με τις κάμερες της ΤV».
ΤΟ ΤΑΡΑΧΩΔΕΣ 1968
Την άνοιξη του 1968 οι Γίππις
χρησιμοποίησαν όλο το δυναμικό των
αντεργκράουντ μέσων ενημέρωσης με σκοπό να
συγκεντρώσουν «μισό εκατομμύριο freeks»
στο Σικάγο
Φορώντας ως πουκάμισο την
σημαία των Η.Π.Α.
Αύγουστος 1968: Η αστυνομία του Σικάγο
«κατάσχει» τον «Πήγασο», υποψήφιο
Πρόεδρο των Η.Π.Α.
τον Αύγουστο
του ίδιου χρόνου, αντιπαραθέτοντας ένα
«Φεστιβάλ Ζωής με πολιτική, ροκ, ντόπι και
σεξ» στο Συνέδριο του Δημοκρατικού
Κόμματος των Η.Π.Α. και κατεβάζοντας έναν
δικό τους υποψήφιο, το γουρούνι «Πήγασο»
(«Pegasus»).
Οι λίγες χιλιάδες όμως χίππις και
αντιπολεμικοί διαδηλωτές που πήγαν τελικά
στο Σικάγο εκείνον τον Αύγουστο, περίπου
5.000 άτομα, τσακίστηκαν με απερίγραπτη
βαναυσότητα από την Εθνοφρουρά και την
αστυνομία του Σικάγο σε σκηνές που
«έφερναν το Βιετνάμ στο σπίτι των
αμερικανών» όπως ο ίδιος ο Χόφφμαν το έχει
προαναγγείλει:
«εκείνη η μαζική παράσταση των Γίππις
απετέλεσε ένα θέαμα άκρας ακροαματικότητας
ενάντια στη βαρετή φλυαρία της
κατεστημένης μετάδοσης σχετικά με το
Δημοκρατικό Συνέδριο. Ακόμα κι αν τα
Μαζικά Μέσα είχαν αποφασίσει να
αποσιωπήσουνε τελείως τις δραστηριότητες
των Γίππις, το Μήνυμά μας θα είχε τελικά
περάσει
προς τα έξω και ίσως
να ήταν και ισχυρότερο. Αρκούσε μόνο η απλή
είδηση, πως η νεολαία σφαζότανε στους δρόμους του
Σικάγο από την αστυνομία της πόλης και πως τα
τηλεοπτικά κανάλια αρνιόντουσαν να δείξουν τα
γεγονότα» (Abbie Hoffman).
Μετά τα γεγονότα του
Σικάγο που ήρθαν ως επιστέγασμα μιας μακράς σειράς
ανατρεπτικών «συμβάντων» (όπως το κάψιμο δολλαρίων
από τους Γίππις μέσα στο χρηματιστήριο της Ουώλ
Στρητ στις 24 Αυγούστου 1967) ο Χόφφμαν, μαζί με
άλλους 7 ακτιβιστές (Jerry Rubin, David Dellinger,
Rennie Davis, John Froines, Lee Weiner, Tom Hayden
και Bobby Seale) δικάστηκε κατηγορούμενος για
«Συνωμοσία προς πρόκληση Ταραχών», καταδικάστηκε
μαζί με τους Rubin, Dellinger, Davis και Hayden σε
5ετή φυλάκιση και μόνο μετά από αλλεπάλληλες
διαδηλώσεις υπέρ των «8 του Σικάγο» κατάφερε, όπως
και οι υπόλοιποι, να γλιτώσει την φυλακή με
χορήγηση αναστολής εκτέλεσης των ποινών.
Στην
διάρκεια της δίκης, οι Άμπυ Χόφφμαν και
Τζέρρυ Ρούμπιν μετατρέψανε σε τσίρκο την
δικαστική αίθουσα με αλλεπάλληλες προκλήσεις
προς τον ακροδεξιό πρόεδρο Julius Hoffman:
«κάποια στιγμή έστειλα στον πρόεδρο ένα
ιπτάμενο φιλί. Αυτός γύρισε κατακόκκινος και
φώναξε προς τους ενόρκους: Αγνοείστε αυτό το
φιλί…» (Abbie Hoffman)
ΓΟΥΝΤΣΤΟΚ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΑ
Το καλοκαίρι του 1969 στο περίφημο φεστιβάλ
του Γούντστοκ (Woodstock), μια εκατοντάδα
Γίππις με επικεφαλής τους τον Χόφφμαν
επιχείρησαν «ν’ ανεβάσουν την ενέργεια» και
να καταγγείλουν τον ανερχόμενο hip
καπιταλισμό και την βιομηχανία της ροκ
μουσικής.
Ο Χόφφμαν διάκοψε την εμφάνιση του συγκροτήματος
των «The Who», προσπαθώντας να βγάλει έναν σύντομο
λόγο διαμαρτυρίας για την φυλάκιση του ποιητή και
ιδρυτή των «Λευκών Πανθήρων» Τζων Σινκλαίρ (John
Sinclair): «Όλα αυτά είναι νομίζω μπούρδες!… είστε
εδώ, εννοείται, για ν’ αλλάξει ο κόσμος, την
στιγμή που ο Τζων Σινκλαίρ σαπίζει στην στη
φυλακή».
Προτού
όμως ολοκληρώσει την φράση του, δέχθηκε την
επίθεση του κιθαρίστα Πήτ Τάουνσεντ (Pete
Townshend) που, φωνάζοντας «κάτω από την
σκηνή μου!», πέταξε τον Χόφφμαν κάτω από την
σκηνή, υπό τις επευφημίες του κραυγαλέα
απολιτικού πλήθους.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 έγραψε 3
αρκετά επιθετικά βιβλία, τα οποία αν και
εκδόθηκαν από αντεργκράουντ εκδοτικούς
οίκους πουλήσανε ωστόσο εκατομμύρια
αντίτυπα. Το μοναδικό που έχει μεταφραστεί
στα Ελληνικά είναι το «Επανάσταση για τη
Κάβλα της» («Revolution for the Hell of
it»), το οποίο τόλμησε να κυκλοφορήσει το
1982 η «Διεθνής Βιβλιοθήκη» (εν έτει 1982).
Τα «Έθνος του Γούντστοκ» («Woodstock
Nation», 1969) και «Κλέψτε αυτό το βιβλίο»
(«Steal this Book», 1971, που καθοδηγούσε
τους αναγνώστες πώς να ζουν σχεδόν τσάμπα),
αποτελούν και αυτά σημαντικούς σταθμούς στον
χώρο της έντυπης Αντικουλτούρας.
ΣΤΟΧΟΠΟΙΗΣΗ
Το 1970 πάντως, ο Άμπυ Χόφφμαν έγινε στόχος
εξόντωσης από το περιβόητο σχέδιο COINTELPRO
του FBI (ένα σύστημα φυσικής εξολόθρευσης,
διωγμού ή εκτρέλανσης επιλεγμένων
«ενοχλητικών») και άρχισε να δέχεται απειλές
δολοφονίας και να υφίσταται εμφανή
παρακολούθηση, διαρρήξεις του σπιτού του,
κ.ά., ενώ προβοκατόρικες αφίσες έκαναν την
εμφάνισή τους στην Νέα Υόρκη, άλλοτε
καταγγέλλοντάς τον ότι δήθεν είναι... χαφιές
και άλλοτε ζητώντας τον θάνατό του.
Εμφανέστατα κουρασμένος, επιχείρησε να
«ιδιωτεύσει» στέλνοντας στο αγγλικό
αντεγκράουντ περιοδικό «International Times
– ΙΤ» μία αποχαιρετιστήρια επιστολή του προς
το κίνημα, με τίτλο «Quit» («Παραίτηση»).
Η επόμενη χρονιά (1971) βρήκε τον Χόφφμαν
μαζί με την γυναίκα του Αννίτα και τον
νεογέννητο γιο τους τον Αμέρικα σε μία
απέλπιδα αυτοεξορία σ’ ένα νησάκι του
συγκροτήματος της Παρθένου, ενώ το καλοκαίρι
του 1972 διώχθηκε από το YIP, στο οποίο είχε
επικρατήσει μια πιο σκληρή τάση, οι
λεγόμενοι «Zippies», που θεωρούσαν
«ξοφλημένη» όλη την πρώτη γενιά του
κινήματος (Χόφφμαν, Σάντερς, Κράσσνερ,
Ρούμπιν κ.λπ.).
ΣΥΛΛΗΨΗ ΚΑΙ ΦΥΛΑΚΙΣΗ
Τον Αύγουστο του 1973 ο Χόφφμαν έκανε εκείνο
που αργότερα ο ίδιος περιέγραψε σαν
«τεράστια βλακεία». Ένας πράκτορας με μακριά
θητεία στο ειρηνιστικό κίνημα των Η.Π.Α., ο
Ναζαρέλλα που κάποτε μάλιστα πόζαρε σαν
σωματοφύλακας του προέ-
Επιστολή του Χόφφμαν στην
εφημερίδα "Γίπστερ Τάϊμς" τον
καιρό που βρισκόταν στην παρανομία.
δρου
της SDS Μαρκ Ραντ, παρέσυρε τον Χόφφμαν σε μία
αγοραπωλησία κοκαϊνης, στην οποία ο τελευταίος
είχε παρευρεθεί, όπως ισχυρίστηκε, «για να γράψει
βιβλίο». Εκεί φυσικά συνελήφθη από τους μυστικούς
αστυνομικούς της NYPD και το αμερικάνικο
κατεστημένο μπορούσε πλέον να πανηγυρίζει για το
ότι επιτέλους «πιάστηκε ο Χόφφμαν για διακίνηση
κοκαϊνης».
Ο Χόφφμαν προφυλακίστηκε στο Μανχάτταν και πέρασε
6 μήνες σε αυστηρή απομόνωση. Τον Φεβρουάριο
του έτους 1974 αποφυλακίστηκε με εγγύηση και
αμέσως πέρασε στην παρανομία, αφού κατ’ ουσίαν
απειλείτο με ισόβια κάθειρξη. Έκοψε και έβαψε τα
μαλλιά του, έκανε πλαστική εγχείριση και έφυγε σε
άλλες Πολιτείες. «Σε μια εποχή στάθηκα πολύ κοντά
στην ψυχική και νευρική κατάρρευση», θα ομολογήσει
ο ίδιος σχετικά μ’ εκείνη την εποχή, μιλώντας πολύ
αργότερα, το 1981.
Ο Χόφφμαν λίγο πριν το 1988
ΖΩΗ
ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΝΟΜΙΑ
Όντας φυγάς, γνωρίστηκε το 1974 με την
Τζοάννα Λώρενσον (Johanna Lawrenson),
κυνηγημένη και αυτή επίσης από το COINTELPRO
το 1971 και κόρη του δολοφονημένου Τζακ
Λώρενσον και της συγγραφέως Έλεν Λώρενσον.
Το έτος 1976 εξέδωσε το συγκλονιστικό βιβλίο
του «Στον Αμέρικα με αγάπη: γράμματα από την
παρανομία», που περιλαμβάνει την
αλληλογραφία του με τη γυναίκα του και το
παιδί του από τότε που κατέληξε φυγάς.
Άλλαξε μια σειρά από επαγγέλματα, κινδύνεψε
άπειρες φορές ν’ αναγνωρισθεί (κύρια στις
νότιες Πολιτείες), πείνασε, έζησε κρίσεις
παράνοιας και τελικά, μαζί με την σύντροφό
του Τζοάννα Λώρενσον καταφύγανε σε μια ήσυχη
κοιλάδα με λιγότερο από 1000 κατοίκους,
παρουσιαζόμενοι ως «ζεύγος Freed». Ο
αγνώστου παρελθόντος καλοσυνάτος
περιβαλλοντιστής κος Μπάρρυ Φρηντ (Barry
Freed) με έδρα του τον ποταμό Σαιν Λώρενς,
πέτυχε μάλιστα ν’ αναδειχτεί σε υπ’ αριθμον
1 οικολογικό ακτιβιστή της περιοχής και να
γίνει μάλιστα επίτιμο μέλος της
Ομοσπονδιακής Επιτροπής για την Υδρόβια Ζωή.
Έλαβε ακόμα και συγχαρητήριες επιστολές από
τον κυβερνήτη της Νέας Υερσέης Χιου Κάρεϋ,
ενώ ανέπτυξε έντονη δράση και στο
αντιπυρηνικό κίνημα της ευρύτερης
περιοχής.
ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Τον Νοέμβριο του 1980 ο Άμπυ Χόφφμαν αποφάσισε
τελικά να παραδοθεί μη αντέχοντας άλλο την
παρανομία. «Δεν ήθελα να μείνω στην Ιστορία ως
ένας άνθρωπος που σχετιζόταν με κοκαϊνη. Ίσως ο
Φρόϋντ να μπορούσε κάπου να δικαιολογήσει αυτή την
επιθυμία μου». Προηγουμένως είχε έρθει σε
συνεννόηση με τις αρχές ότι τουλάχιστον θα
δικαστεί τίμια, ωστόσο οι αντιδραστικές εφημερίδες
απαιτούσανε το κεφάλι του επί πίνακι, γράφοντας τα
πιο αηδιαστικά ψέμματα: «είναι ένας εγκληματίας
που παραδόθηκε για να... διαφημίσει τα βιβλία
του», «είναι ένας... ηρωϊνομανής», «έχει άφθονα
λεφτά από σκοτεινές πηγές», κ.ά.
Καταδικάστηκε σε 1 - 3 χρόνια φυλάκιση και με
δικαίωμα να εργάζεται σε προγράμματα κοινωνικής
υποστήριξης για μείωση της ποινής του, ενώ ήδη το
1980, χρονιά κατά την οποία πήρε επίσης διαζύγιο
από την Ανίτα Κούσνερ, είχε κυκλοφορήσει ένα ακόμα
βιβλίο του, το αυτοβιογραφικό «Soon to Be a Motion
Picture» («Θα γίνει σύντομα Κινηματογραφικό
Έργο»). Μέσα στην φυλακή ο Χόφφμαν βοηθούσε με
νομικές συμβουλές τους συγκρατουμένους του, ενώ σε
δύο περιπτώσεις τόλμησε να καταθέσει ως μάρτυρας
κατηγορίας σε δίκες εναντίον φυλάκων που είχαν
κακοποιήσει κρατούμενους, εισπράττοντας φυσικά την
μήνη των αθρωποφυλάκων: «...τον βρήκα γεμάτο
μελανιές και τον είχαν κουρέψει γουλί, κάτι που
απαγορεύεται για τους ελαφροποινίτες, ενώ τον
έβριζαν συνεχώς πως πηδιέται με Εβραίους και
αραπάδες…» περιέγραψε μετά από ένα επισκεπτήριο η
Λώρενσον. Οι εφημερίδες «Le Matin» της Γαλλίας και
«Excelsion» του Μεξικού γράφανε εκείνη την εποχή
πως ο Χόφφμαν ήταν πολιτικός κρατούμενος και
μάλιστα «ο πρώτος της προεδρίας Ρήγκαν».
ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ
Όταν αποφυλακίστηκε ο Χόφφμαν συνέχισε να δρα
κοινωνικά και πολιτικά και το 1987 εξέδωσε το
βιβλίο του «Κλέψτε αυτό το τεστ ούρων» με το οποίο
χτυπούσε τον νέο κοινωνικό φασισμό που
πρωτοεμφανιζόταν τότε στις Η.Π.Α.. Ασχολήθηκε
επίσης με την υπόθεση της Λατινικής Αμερικής,
έκανε παρέα με τους καινούργιους γίππις της
Μπλήκερ Στρητ και συμμετείχε σε δημόσιες
αντιπαραθέσεις με τον πρώην σύντροφό του και τότε
συμβιβασμένο με το σύστημα «γιάπη» (yuppie) Τζέρρυ
Ρούμπιν: «επέστρεψε ανοιχτά αντι-καπιταλιστής. Δεν
ασπάστηκε μήτε τον Χριστό, μήτε την Ουώλ Στρητ,
ενώ από τις πρώτες κιόλας ημέρες της ελευθερίας
του άρχισε να οργανώνει αντιπυρηνικές διαδηλώσεις
και συγκέντρωση χρημάτων για το Ελ Σαλβαντόρ»
έγραψε η Τζοάννα Λώρενσον.
Στις 30 Νοεμβρίου 1986, στα πεντηκοστά γενέθλιά
του, ο Άμπυ Χόφφμαν θα πολιορκήθηκε ξανά από τους
δημοσιογράφους και σε μια σειρά από τις γνωστές
προκλητικές ερωτήσεις τους (λ.χ. εάν στο τέλος θα
γίνει και αυτός ένας yuppie) ο Άμπυ απάντησε πως
ήταν «Yippie με γράμμα i !!» και πως αδιαφορούσε
για τις μόδες, γιατί στο λεξικό η λέξη «fashion»
(μόδα) είναι τρομακτικά κοντά στην λέξη «fascism»
(φασισμός). Λίγες ημέρες νωρίτερα είχε συλληφθεί
μαζί με 14 ακόμα διαδηλωτές ενάντια στις
δραστηριότητες της Central Intelligence
Agency (CIA) στο Πανεπιστήμιο της
Μασσαχουσέττης στο Άμχερστ (Amherst), αλλά
αθωώθηκε πανηγυρικά στις 15 Απριλίου 1987.
ΤΟ ΤΕΛΟΣ
Τον Ιούνιο του 1988, μετά από ένα αυτοκινητιστικό
ατύχημα νοσηλεύθηκει για αρκετό καιρό σε
νοσοκομείο και συνέχισε θεραπεία με αναλγητικά
λόγω των μετατραυματικών πόνων, τίποτε όμως δεν
έδειχνε να τον βαραίνει θανάσιμα. Στο τότε
περιοδικό του YIP της Νέας Υόρκης «Overthrow»
διαφήμιζε προσωπικά τα βιβλία του και επίσης έδινε
συνεντεύξεις ενάντια στον κάλπικο αγώνα
«Just Say No» των περί τη Νάνσυ Ρήγκαν φασιζόντων
αστών δήθεν ενάντια στα… ναρκωτικά: «το να λες σ’
έναν ήδη ηρωϊνομανή να πει όχι στην ηρωϊνη είναι
τουλάχιστον κοροϊδία». Στις 12 Απριλίου 1989 όμως,
ο Άμπυ Χόφφμαν βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του στο
Νιου Χόουπ της Πενσυλβανίας από έναν γείτονά του.
Το αποτέλεσμα της νεκροτομής χρειάστηκε σχεδόν μία
εβδομάδα για να δημοσιευθεί και να πιστοποιήσει
ότι αυτοκτόνησε με 150 αναλγητικά χάπια και
παράλληλη χρήση αλκοόλ.
Βλάσης Γ,. Ρασσιάς, 2008
ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ
ΧΟΦΦΜΑΝ:
«Fuck the System»
(μπροσούρα, 1967 με το ψευδώνυμο George
Metesky)
«Revolution For the Hell of It» (1968, με το
ψευδώνυμο «Free»)
«Woodstock Nation: A Talk-Rock Album»
(1969)
«Steal This Book» (1971)
«Vote! A Record, A Dialogue, A Manifesto – Miami
Beach, 1972 And Beyond» (1972, μαζί με τους
Jerry Rubin και Ed Sanders)
«To Αmerica With Love: Letters From the
Underground» (1976, με την σύζυγό του Anita
Hoffman)
«Soon to Be a Major Motion Picture» (1980)
«The Autobiography of Abbie Hoffman» (2000)
«Square Dancing in the Ice Age: Underground
Writings» (1982)
«Steal This Urine Test: Fighting Drug Hysteria
in America» (1987, μαζί με τον Jonathan
Silvers)
«The Best of Abbie Hoffman» (1990)
«Preserving Disorder: The Faking of the
President» (1988, μαζί με τον Jonathan
Silvers)
ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ:
«Wake Up, America!» (Big Toe Records,
1970)
ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ
ΧΟΦΦΜΑΝ:
Raskin Jonah, «For the Hell of It: The Life and
Times of Abbie Hoffman», Berkeley, 1996