|
Έρμαν Έσσε
(Hermann Hesse, Calw Βυττεμβέργης Γερμανίας, 2 Ιουλίου 1877 – Montagnola Ελβετίας, 9 Αυγούστου 1962) Πολυβραβευμένος Γερμανός συγγραφέας, ποιητής και ζωγράφος, που αργότερα πολιτογραφήθηκε Ελβετός, επικεντρωμένος στις δυνατότητες πνευματικής αναζήτησης των ανθρώπων έξω από τα θεσμικά πλαίσια των κοινωνιών στις οποίες είναι ενταγμένοι.
ΠΡΩΤΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ Σε ηλικία μόλις 19 ετών είδε το 1896 το ποίημά του «Madonna» να δημοσιεύεται σε ένα περιοδικό της Βιέννης και τρία χρόνια αργότερα (το 1899) εξέδωσε την συλλογή πρόζας «Μία ώρα μετά τα μεσάνυχτα». Το έτος 1904, κατά το οποίο νυμφεύθηκε την Μαρία Μπερνούλι (Maria Bernoulli, της γνωστής οικογένειας μαθηματικών) και εγκαταστάθηκε στο Γκαιενχόφεν (Gaienhofen) της λίμνης Κοστάντζας (Constance), είδε το φως της δημοσιότητας το πρώτο του μυθιστόρημα, «Πήτερ Κάμεντσιντ» («Peter Camenzind»), το οποίο μετά από δύο χρόνια ακολουθήθηκε από το «Κάτω από τον τροχό» («Unterm Rad»). Την ίδια εποχή (γύρω στο 1905) από το αρχικό του ενδιαφέρον στον γερμανικό Ρομαντισμό στράφηκε στον Σοπενάουερ (Arthur Schopenhauer), τον Βουδισμό και την Θεοσοφία και το 1911, όντας πλέον σε διάσταση με την σύζυγό του (με την οποία είχε αποκτήσει 3 υιούς), ταξίδεψε προς διεύρυνση των οριζόντων του στην Σρι Λάνκα και την Ινδονησία. Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε στον αυτοκρατορικό γερμανικό στρατό ως βοηθητικός (1914 – 1919), ενώ το 1916 αποδείχθηκε το χειρότερο έτος της ζωής του με τον θάνατο του πατέρα του (8 Μαρτίου 1916), την σοβαρή ασθένεια του υιού του Μάρτιν και την εκδήλωση σχιζοφρένειας από την σύζυγό του. Αυτές οι δυσκολίες τον έφεραν ωστόσο κοντά στην Ψυχανάλυση και, μέσω του ψυχοθεραπευτή του Λανγκ (J. B. Lang), έκανε προσωπική επαφή με τον ίδιο τον Καρλ Γιούνγκ (Carl Jung) το 1917. Η ΓΟΝΙΜΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1920 Το 1922 εκδόθηκε το φιλοϊνδικό αλληγορικό αριστούργημά του «Σιντάρτα» («Siddhartha», γύρω από τα νεανικά χρόνια του Γκαουτάμα Βούδα) και 2 χρόνια αργότερα νυμφεύθηκε, σε έναν πέρα για πέρα ατυχή γάμο που διήρκεσε μόνο μερικούς μήνες, την τραγουδίστρια Ρουθ Βένγκερ (Ruth Wenger, θυγατέρα της συγγραφέως Λίζας Βένγκερ, Lisa Wenger) αφού ήδη το 1923 είχε λάβει την ελβετική υπηκοότητα. Το 1927, χρονιά κατά την οποία ο μισός αιώνας ζωής του χαιρετίστηκε στο Βερολίνο με την έκδοση της βιογραφίας του «Hermann Hesse: sein Leben und sein Werk» από τον φίλο του Ούγκο Μπαλ (Hugo Ball), προκάλεσε αίσθηση το μυθιστόρημά του «Ο Λύκος της Στέππας» («Der Steppenwolf») με ανάμικτα προσωπικά και φανταστικά στοιχεία, όπου ο πρωταγωνιστής Harry Haller βιώνει την εντός του συνύπαρξη δύο διαφορετικών όντων, του ίδιου και της σκιάς του που ονομάζεται Hermine. ΚΑΤΑΦΥΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑ Το 1931 μετακόμισε σε ένα μεγάλο σπίτι, την «Casa Hesse», στην Μοντανιόλα της Ελβετίας, όπου πραγματοποίησε τον τρίτο του γάμο με την εβραία ιστορικό τέχνης Νινόν Ντόλμπιν (Ninon Dolbin ή Gisela Kleine, 1895 – 1966, πρώην σύζυγο του σκιτσογράφου B. F. Dolbin), με την οποία είχε γνωριμία από τα 14 χρόνια της, το 1909, όταν του είχε στείλει μία επιστολή θαυμασμού και συζούσε ήδη από το 1926. Ενώ κατά την περίοδο της Δημοκρατίας της Βαϋμάρης (1919 - 1933) έμεινε μακριά από κάθε είδους πολιτική έχοντας επιλέξει την μόνωση, με την άνοδο του Ναζισμού κατηγορήθηκε από εβραίους αυτοεξόριστους στην Γαλλία ότι δεν είχε, από την Ελβετία όπου ζούσε, εναντιωθεί «όπως όφειλε» (…) στο νέο καθεστώς (παρά το ότι είχε βοηθήσει τους Μπρεχτ, Bertolt Brecht, και Μαν, Thomas Mann, στην διαφυγή τους), αλλ’ αντίθετα αρθρογραφούσε τακτικά στην εφημερίδα «Frankfurter Zeitung». Ωστόσο, λόγω του υποτιθέμενου «φιλο-εβραϊσμού» του, από τα μέσα της δεκαετίας του 1930 οι εφημερίδες άρχισαν μία – μία να αρνούνται να φιλοξενήσουν κείμενα ή ποιήματά του, το δε 1941 οι ναζί τον έθεσαν σε δυσμένεια επειδή αρνήθηκε να αφαιρέσει τις αναφορές του σε διωγμούς εβραίων όταν επανέκδοσε το «Νάρκισσος και Χρυσόστομος» και τελικά το 1943 απαγόρευσαν την κυκλοφορία των βιβλίων του, συμπεριλαμβανομένου και του άρτι εκδοθέντος στην Ζυρίχη δίτομου αριστουργήματος «Το παιχνίδι με τις χάντρες», το οποίο ο Έσσε έγραφε από το 1931. ΒΡΑΒΕΙΑ Το 1946 ο Έσσε τιμήθηκε με το βραβείο Γκαίτε («Goethepreis der Stadt Frankfurt»), και ακολούθησαν το 1947 το βραβείο Νόμπελ (Nobel) Λογοτεχνίας (σε συνέχεια του οποίου έλαβε την ίδια χρονιά τιμητικό μεταπτυχιακό τίτλο από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης) και το 1955 το βραβείο Ειρήνης του Γερμανικού Εμπορίου Βιβλίου, ενώ έλαβε επίσης αρκετά μικρότερα βραβεία (το 1928 το «Mejstrik-Preis der Wiener Schiller-Stiftung», το 1936 το «Gottfried-Keller-Preis» και το 1950 το «Wilhelm-Raabe-Preis»). Την περίοδο 1945 – 1962 έγραψε 50 ποιήματα και 32 κριτικές σε διάφορες ελβετικές εφημερίδες και στις 9 Αυγούστου 1962 πέθανε κατά την διάρκεια του ύπνου του από εγκεφαλική αιμορραγία, σε ηλικία 85 ετών και τάφηκε στο νεκροταφείο «San Abbondio» της Μοντανιόλα. ΤΑ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟΝ Κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1970 ο Έσσε αγαπήθηκε πολύ, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική, από την νεολαία που επάνδρωσε τα τότε κινήματα της αμφισβήτησης, ιδιαίτερα από τον κόσμο της λεγόμενης Αντικουλτούρας και μετά του λεγόμενου «NewAge». Το 1969 μάλιστα, το ροκ μουσικό συγκρότημα «Sparrow» άλλαξε το όνομά του σε «Steppenwolf» και υπό αυτό το όνομα έγινε παγκόσμια γνωστό όταν γνώρισε τεράστια επιτυχία το τραγούδι του «Γεννημένοι για να ‘μαστε άγριοι» («Born to be Wild»). Στην Ινδία ιδρύθηκε προς τιμή του η «Εταιρεία Έρμαν Έσσε» («Hermann Hesse Society»), η οποία εξέδωσε το «Σιντάρτα» στα σανσκριτικά. Βλάσης Γ. Ρασσιάς,
2009
ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑΣ: «Ρομαντικά άσματα» («Romantische Lieder»), 1898 «Μια ώρα μετά τα μεσάνυχτα» («Eine Stunde hinter Mitternacht»), 1899 «Ποιήματα» («Gedichte»), 1902 «Βοκκάκιος» («Boccaccio»), 1904 «Φραγκίσκος της Ασίζης» («Franz von Assisi»), 1904 «Πέτερ Κάμεντσιντ» («Peter Camenzind»), 1904 «Κάτω από τον τροχό» («Unterm Rad»), 1906 «Εντεύθεν» («Diesseits»), 1907 «Φίλοι» («Freunde»), 1908 «Γερτρούδη» («Gertrud»), 1910 «Πλάγιοι Δρόμοι» («Umwege»), 1912 «Ροσάλντε» («Rosshalde»), 1914 «Το Λατινικό Σχολείο» («Der Lateinschüler»), 1914 «Κνούλπ» («Knulp»), 1915 «Στον δρόμο» («Am Weg»), 1915 «Γράμμα στο λιβάδι» («Brief ins Feld»), 1916 «Ντέμιαν» («Demian»), 1919 «Μικρόκηπος» («Kleiner Garten»), 1919 «Παράξενες ιστορίες από ένα άλλο άστρο» («Märchen»), 1919 «Η επιστροφή του Ζαρατούστρα» («Zarathustras Wiederkehr»), 1919 «Τα ποιήματα του ζωγράφου» («Gedichte des Malers»), 1920 «Βλέποντας το Χάος» («Blick ins Chaos»), 1920 «Το τελευταίο καλοκαίρι του Κλίνγκσορ» («Klingsors letzter Sommer»), 1920 «Αποδημία» («Wanderung»), 1920 «Επιλεγμένα ποιήματα» («Ausgewählte Gedichte»), 1921 «Σιντάρτα» («Siddhartha»), 1922 «Ιταλία» («Italien»), 1923 «Το Σημειωματάριο του Σίνκλαιρ» («Sinclairs Notizbuch»), 1923 «Λεύκωμα» («Bilderbuch»), 1926 «Το ταξίδι στη Νυρεμβέργη» («Die Nürnberger Reise»), 1927 «Ο Λύκος της Στέππας (Der Steppenwolf), 1927 «Κρίση» («Krisis»), 1928 «Απόψεις» («Betrachtungen»), 1928 «Μία Βιβλιοθήκη της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας» («Eine Bibliothek der Weltliteratur»), 1929 «Άνεση της νύχτας», («Trost der Nacht»), 1929 «Ο Κυκλώνας» («Der Zyklon»), 1929 «Νάρκισσος και Χρυσόστομος» («Narziss und Goldmund»), 1930 «Μακράν ένδον» («Weg nach Innen»), 1931 «Μικρός κόσμος» («Kleine Welt»), 1933 «Ταξίδι στην Ανατολή («Die Morgenlandfahrt»), 1932 «Ώρες στον κήπο» («Stunden im Garten»), 1936 «Το Σπίτι των Ονείρων» («Das Haus der Träume»), 1936 «Νέα Ποιήματα» («Neue Gedichte»), 1937 «Αυτοβιογραφικά» («Gedenkblätter»), 1937 «Τα Ποιήματα» («Die Gedichte»), ποίηση, 1942 «Το παιχνίδι με τις χάντρες» («Das Glasperlenspiel» ή «Magister Ludi»), δύο τόμοι, 1943 «Μπερτόλδος» («Berthold»), 1945 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Ball Hugo, «Hermann Hesse: sein Leben und sein Werk», Berlin, 1927 Limberg, Michael «Hermann Hesse. Leben, Werk, Wirkung», Frankfurt, 2005 Mileck Joseph, «Hermann Hesse: Life and Art», Berkeley, 1978 ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993)
|
