|
Φρεντ Χάμπτον
(Fred Hampton, Chicago, 30 Αυγούστου 1948 – Chicago, 4 Δεκεμβρίου 1969). Αφροαμερικανός ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ένας από τους αρχηγούς του παραρτήματος των «Μαύρων Πανθήρων» («Black Panther Party», ΒΡΡ) του Σικάγου του Ιλλινόϊς (Illinois), χαρισματικός, αισιόδοξος και δραστήριος οργανωτής, θύμα του πολέμου κατά των «Πανθήρων» που είχε τότε κηρύξει το FBI.
for the
Advancement of Colored People» (NAACP).
ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗ ΣΤΟΥΣ «ΠΑΝΘΗΡΕΣ» Το 1968 ο Χάμπτον διάβασε το «Πρόγραμμα των 10 Σημείων» του «Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων», το υιοθέτησε και προσχώρησε στην οργάνωση τον Νοέμβριο, αφού πρώτα επέστρεψε στην πόλη του Σικάγου, όπου ήδη λειτουργούσε από τα τέλη του 1967 ένα αυθαίρετο (μη αναγνωρισμένο ακόμα από το «Κόμμα») παράρτημα των «Πανθήρων», το οποίο είχε ιδρύσει ο οργανωτής της ειρηνιστικής φοιτητικής οργάνωσης SNCC («Student Nonviolent Coordinating Committee») Μπομπ Μπράουν (Bob Brown) με την βοήθεια του Μπόμπυ Ρας (Bobby Lee Rush, 1946 -). Το αυθαίρετο παράρτημα του Σικάγου εντάχθηκε αργότερα στο επίσημο «Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων», έπειτα από μία τυχαία επιτόπια επίσκεψη του «Υπουργού Εκπαίδευσης» και θεωρητικού του «Κόμματος» Χιούϊτ (Ray «Masai» Hewitt), τον οποίο ο Ρας είχε μόλις βγάλει με εγγύηση από την φυλακή «Cook County Jail», όπου κρατείτο έχοντας συλληφθεί ως «ύποπτος αεροπειρατείας». ΘΑΥΜΑΣΤΟ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΕΡΓΟ Γεννημένος ηγέτης και γεμάτος από αισιοδοξία ο Χάμπτον («μπορούν να σκοτώσουν τον επαναστάτη, αλλά δεν μπορούν να σκοτώσουν την Επανάσταση» συνήθιζε να διακηρύσσει), μέσα σε λίγους μόνο μήνες από την ένταξή του στους «Πάνθηρες» του Σικάγου προχώρησε σε ένα υποδειγματικό οργανωτικό έργο, το οποίο άρχισαν να υιοθετούν και τα άλλα παραρτήματα της οργάνωσης. Πύκνωσε τις συνελεύσεις σε εβδομαδιαίες, ξεκίνησε ο ίδιος να παραδίδει σεμινάρια πολιτικής και ιδεολογικής διαμόρφωσης, οργάνωσε ένα σύστημα πληροφόρησης αναφορικά με επιβουλές κατά της μαύρης κοινότητας, τόσο από τους ρατσιστές όσο και από την τοπική αστυνομία και φυσικά ενίσχυσε τα προγράμματα δωρεάν γευμάτων για άπορα παιδιά («Free Breakfast Programs») και την τοπική «Κλινική του Λαού» («People's Clinic») των «Πανθήρων». Σε μία ομιλία του τού 1968, ο Χάμπτον είχε τονίσει: «πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι τα Free Breakfast Programs είναι απλώς φιλανθρωπικά. Τι κάνουν όμως στην πραγματικότητα; Ανεβάζουν τους ανθρώπους από ένα επίπεδο σε ένα άλλο και από εκεί σε ένα άλλο. Κάθε επαναστατικό πρόγραμμα υποστηρίζει την εξέλιξη. Η ίδια η Επανάσταση είναι αλλαγή». Από το αντίπαλο στρατόπεδο όμως, ο τότε διευθυντής του FBI Έντγκαρ Χούβερ (J. Edgar Hoover) είχε γράψει για το εν λόγω πρόγραμμα τον Μάϊο του 1969 σε ένα εσωτερικό σημείωμά του: «(το Free Breakfast Program) αντιπροσωπεύει την καλύτερη και εντυπωσιακότερη δραστηριότητα του BPP και, ως τέτοια, αποτελεί την μεγαλύτερη απειλή κατά των ενεργειών μας να εξουδετερώσουμε το BPP και να καταστρέψουμε τον αγώνα του». Η μεγαλύτερη όμως επιτυχία του Χάμπτον ήταν το σταμάτημα της άσκοπης βίας ανάμεσα στις διάφορες, φυλετικές κυρίως, συμμορίες δρόμου, η μετατροπή τους σε οργανώσεις διεκδίκησης δικαιωμάτων («Blackstone Rangers», «National Young Lords», «Young Patriots», κ.ά.) και, επιπλέον, η συνεργασία τους σε μία κοινή διεκδικητική πορεία ως, όπως ο ίδιος καθιέρωσε τον όρο, μια «πολύχρωμη συμμαχία» («rainbow coalition») μαζί με τους «Πάνθηρες» και τους λευκούς ριζοσπάστες της οργάνωσης «Φοιτητές για μια Δημοκρατική Κοινωνία» («Students for a Democratic Society», SDS). Τον Μάϊο του 1969 η συμμαχία αυτή μπορούσε πλέον να ανακοινωθεί επίσημα, όπως και άλλωστε έγινε με μια συνέντευξη τύπου, που διοργάνωσε ο ίδιος ο Χάμπτον. ΔΕΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΝΤΕΜΠΟΡΑ ΤΖΟΝΣΟΝ Τον χειμώνα του 1969 γνώρισε και την Ντέμπορα Τζόνσον (Deborah Johnson), με την οποία έκανε δεσμό και επρόκειτο να αποκτήσει μαζί της έναν υιό (τον Φρεντ Χάμπτον τον νεότερο), που όμως η μοίρα ήθελε να μην τον δει ποτέ, αφού σκοτώθηκε, όπως θα δούμε παρακάτω, ενόσω ακόμα η Ντέμπορα εγκυμονούσε. Η Ντέμπορα θα πει για τον σύντροφό της σε συνέντευξή της στο περιοδικό «Burning Spear» τον Ιούνιο του 1990, έχοντας πια πάρει το αφρικανικό όνομα Ακούα Νιέρε (Akua Njere): «εκείνο που με εντυπωσίασε επάνω του όταν τον πρωτοείδα (σε μια τηλεοπτική εκπομπή) ήταν η ειλικρίνειά του, η αφοσίωση στα όσα πίστευε… Ήξερα ότι εκείνος ο άνθρωπος ήταν διαβασμένος και ότι είχε δουλέψει πολύ σε θεωρητικό επίπεδο, ήταν ένας αδελφός που συμμετείχε στην κοινωνική πρακτική… Ήταν σαν να βρισκόταν ο ίδιος στο σαλόνι μου και να μου μιλούσε. Μίλησα και με μερικούς ακόμη ανθρώπους και όλοι είχαν την ίδια αίσθηση». ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ ΣΙΚΑΓΟΥ Σε μία ομιλία του τού 1968 ο Χάμπτον διακήρυσσε: «πάρα πολλοί άνθρωποι είναι μπερδεμένοι με την λέξη επανάσταση και νομίζουν ότι οι επαναστάσεις είναι κάτι το κακό. Οι επαναστάσεις όμως δεν διαφέρουν σε τίποτε από το όταν έχουμε έναν πόνο στο σώμα μας και βάζουμε επάνω στο συγκεκριμένο σημείο κάτι που είναι ικανό να σταματήσει την φλεγμονή. Και εμείς σήμερα ζούμε σε μία άρρωστη κοινωνία… Θα οργανωθούμε λοιπόν και θα αφιερώσουμε τους εαυτούς μας στην επαναστατική πολιτική δράση, και θα διδάξουμε στους εαυτούς μας την υποχρέωση αντίστασης στις δομές της εξουσίας, θα οπλιστούμε και θα πολεμήσουμε τα αντιδραστικά γουρούνια με την διεθνή προλεταριακή επανάσταση. Έτσι πρέπει να γίνει!» Όταν ο Μπράουν αποχώρησε από τους «Πάνθηρες» στα πλαίσια της υποδαυλισμένης από το FBI διάσπασης μεταξύ του BPP και της SNCC, ο Χάμπτον έμεινε σε ηλικία μόλις 20 ετών ο μοναδικός αρχηγός («Πρόεδρος») των «Πανθήρων» για όλη την πολιτεία του Ιλλινόϊς και «Αντιπρόεδρος» της οργάνωσης σε εθνικό επίπεδο, δύο θέσεις που αμέσως έστρεψαν επάνω του το σκόπευτρο του περιβόητου προγράμματος εξόντωσης ενοχλητικών πολιτικών προσωπικοτήτων COINTELPRO του FBI, το οποίο ήδη από το 1967 τηρούσε γι’ αυτόν φάκελο. Ο φάκελος τώρα είχε διογκωθεί σε 12 τόμους με περισσότερες από 4.000 σελίδες, το τηλέφωνο της μητέρας του είχε ήδη παγιδευτεί από τον Φεβρουάριο του 1968 και τον Μάϊο του ιδίου έτους το όνομά του φιγουράριζε στην λίστα «επικινδύνων» προσώπων (το περιβόητο «Agitator Index»).
Καθώς οι «Πάνθηρες» του Σικάγου είχαν πια χάσει ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνικής και πολιτικής ισχύος τους εξαιτίας της απώλειας πολλών έως τότε συμμάχων τους, ο περιβόητος διοικητής του FBI Έντγκαρ Χούβερ έδωσε τελικά το πράσινο φως στην σκληρή αστυνομία του Σικάγου και τον εισαγγελέα Έντουαρντ Χάνραχαν (Edward V. Hanrahan) να τους διαλύσουν με κάθε τρόπο. Οι επιχείρηση διάλυσης αποφασίστηκε μάλιστα να επισπευστεί μετά τις τετραήμερες ταραχές που πυροδότησαν στο Σικάγο («Ημέρες της Λύσσας», «Days of Rage», 8 – 11 Οκτωβρίου 1969) οι λευκοί αριστεροί εξτρεμιστές της οργάνωσης «Ουέδερμεν» («Weather Underground»), οι οποίες έδωσαν καλή αφορμή για την ενοχοποίηση «εκ συσχετισμού» των «Πανθήρων» του Σικάγου, που όμως δεν είχαν συμμετάσχει στις ταραχές, παρά το ότι ήσαν συναισθηματικά φορτισμένοι αφού μόλις πριν από έναν μήνα, στις 4 Σεπτεμβρίου, είχε ξεψυχήσει ο υπεύθυνος του «Free Breakfast Program» Λάρυ Ρόμπερσον (Larry Roberson, 1949 - 1969) που είχε πυροβοληθεί στο στομάχι από την αστυνομία στις 16 Ιουλίου. Αντίθετα, οι «Πάνθηρες» είχαν καταγγείλει για «επικίνδυνη ανευθυνότητα» τους λευκούς εξτρεμιστές, με επίσημη μάλιστα δήλωση του Χάμπτον και ενάντια στην «ενωτική» επίσημη γραμμή του «Κόμματος» από το Ώκλαντ, το οποίο έστειλε μάλιστα στο Σικάγο για να τον «νουθετήσει» ένα ειδικό επιτελικό κλιμάκιό του.
Ο Χάμπτον αγνοούσε βεβαίως ότι είχε ήδη μπει επίσημα στην λίστα των προς εξόντωση από το COINTELPRO «Σημαντικών Μαύρων Εξτρεμιστών» («Key Black Extremists», KBE) και ότι είχε πια δοθεί το πράσινο φως για την καταστροφή των «Πανθήρων» του Σικάγου. Μέχρι τα τέλη του Οκτωβρίου τα γραφεία της οργάνωσης δέχθηκαν τρείς φορές την επίθεση της αστυνομίας. Σπάστηκαν γραφεία, έπιπλα και γραφομηχανές, σε μία περίπτωση πυρπολήθηκε και ένας όροφος, ενώ συνελήφθησαν αθροιστικά 100 περίπου μέλη, με προφανή σκοπό τον εκφοβισμό τους (με διάφορες αστήρικτες κατηγορίες που βεβαίως κατέπεσαν σχεδόν αμέσως μπροστά στον ανακριτή). ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΝ ΨΥΧΡΩ Από τις αρχές του Οκτωβρίου 1969 ο Χάμπτον είχε στεγαστεί με την έγκυο σύντροφό του σε ένα πεντάρι διαμέρισμα της οδού Ουέστ Μονρόε (2337 West Monroe Street), ένα μόλις οικοδομικό τετράγωνο από τα γραφεία της οργάνωσης. Το ξημέρωμα της 4ης Δεκεμβρίου 1969 ένοπλοι πράκτορες του FBI («Federal Bureau of Investigation»), συνεπικουρούμενοι από αστυνομικούς του Σικάγου («Chicago Police Department», CPD), έκαναν την πιο θεαματική επιχείρησή τους κατά των «Πανθήρων», εισβάλλοντας αυτή την φορά στο σπίτι του Χάμπτον, όπου διέμεναν επτά ακόμη «Πάνθηρες». Όλοι τους κοιμόντουσαν βαθιά, ναρκωμένοι από τον εγκάθετο του FBI Ουϊλιαμ Ο’ Νηλ με secobarbital μέσα στην σούπα που ο ίδιος τους είχε σερβίρει. Οι εισβολείς έριξαν συνολικά 90 σφαίρες, την ώρα που από την πλευρά των «Πανθήρων» ρίχτηκε μόνο μία! Ο 21χρονος τότε Φρεντ Χάμπτον πυροβολήθηκε τέσσερις φορές στο κεφάλι και το στήθος ενώ κοιμόταν και ξεψύχησε αμέσως (αν και κάποιοι από τους συντρόφους του είπαν ότι ήταν τραυματισμένος στο στήθος αλλά ζωντανός ακόμα όταν έφτασαν στο κρεβάτι του οι εισβολείς, που τον εκτέλεσαν εν ψυχρώ, πυροβολώντας τον στο κεφάλι). Ο άλλος νεκρός της εισβολής ήταν ο 17χρονος Μαρκ Κλαρκ (Mark Clark, που ωστόσο πρόλαβε να ξυπνήσει πριν πεθάνει, ανταποδίδοντας τον μοναδικό πυροβολισμό), ενώ οι υπόλοιποι «Πάνθηρες» (η 19χρονη έγκυος 8 μηνών σύντροφος του Χάμπτον Ντέμπορα Τζόνσον, ο Harold Bell, 23 ετών, ο Louis Truelock, 39 ετών, ο τραυματισμένος με 5 σφαίρες από 45άρι αυτόματο 19χρονος «Υφυπουργός Υγείας» Ronald «Doc» Satchell, και οι επίσης τραυματισμένοι, Verlina Brewer, 18 ετών, Brenda «China Doll» Harris, 18 ετών και Blair Anderson), σύρθηκαν στον δρόμο, δάρθηκαν άγρια και μεταφέρθηκαν στις φυλακές, κατηγορούμενοι για… «ένοπλη επίθεση κατά αστυνομικών». ΤΑ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟΝ Περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι παρευρέθησαν στην κηδεία των δύο «Πανθήρων» (1.000 από τους οποίους ήσαν μέλη των «Blackstone Rangers»), ενώ δύο ημέρες μετά την δολοφονία τους, στις 6 Δεκεμβρίου, η οργάνωση των «Ουέδερμεν» ανατίναξε ως αντίποινα μερικά οχήματα της αστυνομίας του Σικάγου. Το 1971 η υπόθεσή τους έγινε το θέμα μιας ταινίας τεκμηρίωσης του Μάϊκελ Γκραίη (Michael Gray) με τίτλο «Η Δολοφονία του Φρεντ Χάμπτον» («The Murder of Fred Hampton»). Για τον σχεδιασμό και την εκτέλεση της εξόντωσης του Χάμπτον δεν διώχθηκε κανείς. Στις έρευνες ωστόσο της Γερουσίας για την δράση των μυστικών υπηρεσιών επί προεδρίας Νίξον που έγιναν το 1976, αποκαλύφθηκε και επίσημα η προβοκατόρικη δράση του «σωματοφύλακα» Ο’ Νηλ. Ο πρόεδρος της αρμόδιας διερευνητικής επιτροπής («Senate Intelligence Committee») Φρανκ Τσερτς (Frank Church) αποκάλυψε τον Απρίλιο του 1976 ότι ο Ο’ Νηλ ήταν κανονικός προβοκάτορας και λίγες ημέρες πριν την επιδρομή είχε εφοδιάσει το FBI (και συγκεκριμένα στον επικεφαλής του COINTELPRO για το Σικάγο πράκτορα Ροϋ Μίτσελ, Roy Mitchell, όπως αποκάλυψε η εφημερίδα «Chicago Tribune») με σχέδια του στρατηγείου της οδού Ουέστ Μονρόε, στα οποία σημείωνε με ένα Χ το σημείο που κοιμόταν ο Χάμπτον. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι, σύμφωνα με τις βαλλιστικές μελέτες, οι περισσότερες από τις δεκάδες σφαίρες ρίχτηκαν προς το συγκεκριμένο σημείο. Οι δημοτικές αρχές του Μαίϋγουντ έδωσαν το όνομα του Χάμπτον σε έναν δρόμο της κοινότητας, δεν συνέβη όμως και το ίδιο στο Σικάγο, όπου την άνοιξη του 2006 οι οργανωμένοι απόστρατοι της αστυνομίας μπλόκαραν την προσπάθεια ομοϊδεατών του να μετονομαστεί η οδός Ουέστ Μονρόε σε οδός Φρεντ Χάμπτον. Βλάσης Γ. Ρασσιάς, 2007 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: William E. Hampton et al., «The Essence of Fred Hampton», εκδόσεις «SalsedoPress», Chicago, 1994 David Hilliard, «This Side of Glory», εκδόσεις « Little, Brown & Co», Boston, 1993 Huey Newton, «War Against the Panthers: A Study of Repression in America», εκδόσεις «University of California», Santa Cruz, 1980 ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) |
