Έμμετ Γκρόγκαν (Eugene Leo Michael «Emmett» Grogan, Νέα Υόρκη, περ. 1943 – Νέα Υόρκη, 6 Απριλίου 1978)

Χαρισματική φυσιογνωμία της αμερικανικής «Αντικουλτούρας» της δεκαετίας του 1960, ηγέτης των «Diggers» του Σαν Φραντσίσκο (1966 – 1968).

«ΣΚΑΠΑΝΕΑΣ» Χαρισματική φυσιογνωμία της αμερικανικής «Αντικουλτούρας» της δεκαετίας του 1960, γεννημένος στην Νέα Υόρκη, ιρλανδικής καταγωγής (άλλαξε μάλιστα το κανονικό όνομά του Eugene σε Emmett). Σύμφωνα με τον Μάφι, σπούδασε κινηματογράφο στην Ιταλία μαζί με τον Αντονιόνι και, ανάμεσα σε διάφορα άλλα, πέρασε και 6 μήνες σε ψυχιατρείο. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 εγκαταστάθηκε στο Σαν Φραντσίσκο της Καλιφόρνιας, όπου συμμετείχε στην ομάδα «αντάρτικου θεάτρου» «San Francisco Mime Troupe». Τον Σεπτέμβριο του 1966 ίδρυσε μαζί με τους Πήτερ Μπεργκ (Peter Berg, 1937 - 2011) και Πήτερ Κογιότ (Peter Coyote, 1941 -  ) την αλτρουϊστική - αλληλοϋποστηρικτική - πρωτοχίπικη ομάδα «Σκαπανείς» («Diggers») στο Haight-Ashbury του Σαν Φραντσίσκο, η οποία προμήθευε την νεολαϊστικη κοινότητα και τους άπορους με δωρεάν προϊόντα και ενέπνευσε την ίδια εποχή τον Άμπυ Χόφφμαν (Abbie Hoffman, 1936 – 1989) να ιδρύσει κάτι παρόμοιο στο Λώουερ Ηστ Σάϊντ (Lower East Side) της Νέας Υόρκης. Ο Πήτερ Σάχμαν (Peter Suchman) έγραψε σχετικά στην επιθεώρηση «The Drama Review» (τεύχος 3, 1968): «έχοντας βάλει ως στόχο τους οι Σκαπανείς την δημιουργία μίας πραγματικής συνεργατικής υποκουλτούρας, δεν μένουν σε ονειροπολήσεις αλλ’ αντίθετα υλοποιούν τις ιδέες τους… Ο Γκρόγκαν θέλει να ιδρύσει δικά τους αγροκτήματα, όπου τα μέλη θα καλλιεργούν μόνα τους την

τροφή τους, θέλει να μοιράσει δωρεάν ψυχοδηλωτικά, θέλει να εξαφανίσει την βρωμιά και τα κοινωνικά αποβράσματα, να θέσει ένα οριστικό τέλος στην εκμετάλλευση και την κερδοσκοπία».

«ΣΟΥΠΕΡΜΑΝ ΤΟΥ ΑΝΤΕΡΓΚΡΑΟΥΝΤ»

Τον απεκάλεσαν «Σούπερμαν του αντεργκράουντ» και συμμετείχε ως ομιλητής στο περίφημο συνέδριο «για την Διαλεκτική της Απελευθέρωσης» («Congress on the Dialectics of Liberation», Λονδίνο, 15 - 30 Ιουλίου 1967), που είχαν διοργανώσει μερικές προσωπικότητες της αγγλικής Αντικουλτούρας, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο «αντιψυχίατρος» Νταίηβιντ Κούπερ (David Cooper). Όταν το ακροατήριο έσπευσε να καταχειροκροτήσει την ομιλία του, ο Γκρόγκαν, που ήθελε να τονίσει την αμφισημία ή πολυσημία πολλών λέξεων, το ενημέρωσε ότι πολλά σημεία της είχαν παρθεί από ομιλίες του Αδόλφου Χίτλερ! Στον Γκρόγκαν ανήκει άλλωστε το γνωστό καγχαστικό τσιτάτο: «Κάθε τι που ο καθένας μπορεί να πει για την Αμερική είναι αληθινό!».

Λίγο νωρίτερα, στα τέλη του Ιουνίου 1967 είχε ταξιδέψει με τους «χίπι» ομοϊδεάτες του Μπεργκ (Peter Berg, 1937 - 2011), Μπιλ Φριτς (Bill «Sweet William» Fritsch) και Μάρκοτ (Billy Murcott) στο Ντέντον του Μίσγικαν (Denton, Michigan) με σκοπό να παρέμβουν σε ένα μίνι συνέδριο των «Φοιτητών για μια Δημοκρατική Κοινωνία» («Students for a Democratic Society», SDS). Εκεί είχαν διακόψει την ομιλία του ηγέτη της οργάνωσης Τόμ Χαίηντεν (Thomas Emmet «Tom» Hayden, 1939 - ) με φωνές και κτύπους ενός ταμπουρίνου: ο Μπεργκ φώναζε «αντί να προσπαθείτε να οργανώσετε φοιτητές, καθηγητές και νέγρους, οργανώστε τα κεφάλια σας. Βρείτε πού είστε, τι θέλετε να κάνετε, βγείτε έξω και κάντε το!» ο δε Γκρόγκαν «εσείς θα κάνετε επανάσταση; σας διαβεβαιώνω ότι θα κατουρηθείτε πάνω σας όταν ξεσπάσει η βία!». Ήταν μια από τις τελευταίες αντιδράσεις των «χίπις» απέναντι στους «πολίτικος». Το στέλεχος της SDS Μπομπ Ρος (Bob Ross) κατήγγειλε τους 4 του Σαν Φραντσίσκο ότι «νεροκουβαλάνε στην CIA», όμως ο Άμπι Χόφφμαν (Abbie Hoffman, 1936 – 1989) που παρευρισκόταν στο συνέδριο εντυπωσιάστηκε από τον δυναμισμό και την θεατρικότητα της παρέμβασης και κατά μίμησή της σχεδίασε μετά από λίγους μήνες την στρατηγική των δικών του «γίπις» («yippies»).

Πάνω: ο Γκρόγκαν σε μια συνέλευση των «Diggers»

Μετά από την αυτοδιάλυση των «Σκαπανέων» τον Ιούλιο του 1968 και την διάχυση των μελών του σε διάφορες ομάδες, κινήσεις και κοινόβια της Καλιφόρνιας, ο Γκρόγκαν παρέμεινε για μερικούς μήνες στο Σαν Φραντσίσκο και στις αρχές του 1970 επέστρεψε στην γενέτειρά του Νέα Υόρκη. Λίγες εβδομάδες πριν είχε παραστεί στο καταστροφικό ροκ φεστιβάλ του Άλταμοντ στην βόρεια Καλιφόρνια («Altamont Speedway Free Festival», 6 Δεκεμβρίου 1969) παρέα με τον πρώην «Digger» και τότε «Hell’s Angel» Μπιλ Φριτς. ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Η συστηματική αυτο-μυθοποιητική τακτική του από την μία και η απέχθειά του για τον κατεστημένο Τύπο από την άλλη, συνετέλεσαν στο να μην έχουν διασωθεί

πολλά στοιχεία για την ιδιωτική του ζωή (ο Κογιότ έχει γράψει ότι «αρκετοί δημοσιογράφοι κατέληξαν τελικά να πιστεύουν ότι ο Γκρόγκαν ήταν φανταστικό πρόσωπο, δημιουργημένο από τους Diggers για να συναλλάσσονται με το κατεστημένο»).

Στην αυτοβιογραφία του «Ringolevio», που πρωτοκυκλοφόρησε το 1972, ο Γκρόγκαν ενδιαφέρεται περισσότερο να παρουσιάσει την εποχή πριν την ενεργοποίησή του με τους «Σκαπανείς», ενώ για την μετέπειτα εποχή προτιμάει να εστιάσει σε άλλες προσωπικότητες της Αντικουλτούρας, όπως στους Τίμοθυ Λήρυ (Timorthy Leary, τον «γκουρού» της ψυχεδέλειας), Τζέρρυ Ρούμπιν (Jerry Rubin) και Άμπυ Χόφφμαν.

ΑΔΟΞΟ ΤΕΛΟΣ

Συνέγραψε επίσης το «Final Score», μία αστυνομική νουβέλα (εκδόσεις «Rinehart and Winston», Νέα Υόρκη, 1976). Σε ηλικία 35 ετών, στις 6 Απριλίου 1978 βρέθηκε νεκρός από καρδιακή προσβολή, σε ένα βαγόνι του υπόγειου σιδηρόδρομου στο Coney Island της Νέας Υόρκης. Θεωρήθηκε ότι η καρδιά του είχε αδυνατίσει λόγω της χρόνιας πια χρήσης ηρωϊνης που έκανε τα τελευταία χρόνια (είχε εθιστεί για πρώτη φορά στην εφηβεία του, αλλά είχε κατορθώσει τότε ν’ αποτοξινωθεί). Ο γνωστός τραγουδοποιός Μπομπ Ντύλαν (Bob Dylan) αφιέρωσε στην μνήμη του Γκρόγκαν το μουσικό του άλμπουμ «Street - Legal», που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά.

Βλάσης Γ. Ρασσιάς, 2007


ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ:

«Ringolevio: A Life Played for Keeps», εκδόσεις «Heinemann», New York, 1972 
«Final Score», εκδόσεις «Rinehart and Winston», New York, 1976

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Peter Braunstein - Michael William Doyle, «Imagine Nation: The American Counterculture of the 1960s and '70s», New York, 2002
Μάριο Μάφι, «Underground», Αθήνα, 1983
Peter Stansill - David Zane, «BAMN: Outlaw Manifestos and Ephemera 1965–1970», New York, 1971
Διάφορα έντυπα από το Αρχείο Κοινωνικής Ιστορίας

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: 

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" 

ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ