|
Λατρεία του Υπερτάτου Όντος
(«Culte de l’ Etre Supreme») Eπίσημη πολιτειακή λατρεία ενός απρόσωπου Θεού, ο οποίος, κατά τους «ροβεσπιεριστές» Ιακωβίνους, προστάτευε την Δημοκρατία και την Πολιτική Αρετή.
Η ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΥΠΕΡΤΑΤΟΥ ΟΝΤΟΣ Στις 20 Πραιριάλ του έτους 2 (8 Ιουνίου 1794) πραγματοποιήθηκε στο παρισινό Πεδίο του Άρεως (Champ-de-Mars) παρουσία χιλιάδων ανθρώπων, υπό την καθοδήγηση του ίδιου του Ροβεσπιέρου (που εκείνο το διάστημα ήταν πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης) και υπό τον καλλιτεχνικό σχεδιασμό του «ζωγράφου της Επανάστασης» Νταβίντ (Jacques - Louis David), η μεγαλοπρεπής «Εορτή του Υπερτάτου Όντος», στην οποία εκφωνήθηκε από τον πρώτο ένας πύρινος λόγος κατά των τυράννων και των θεοκρατών: «Έφθασε επιτέλους η πιο ευλογημένη ημέρα, η ημέρα κατά την οποία ο γαλλικός λαός αφιερώνεται στο Υπέρτατο Ον. Ποτέ έως σήμερα ο κόσμος τον οποίο δημιούργησε δεν Του προσέφερε τέτοιο θέαμα, άξιο της προσοχής Του. Επί αιώνες έβλεπε Αυτός να βασιλεύουν στην γη η τυραννία, το έγκλημα και η απάτη. Αυτή την στιγμή βλέπει όμως ένα ολόκληρο έθνος, που έχει ξεκαθαρίσει οριστικά με τους καταπιεστές του ανθρώπινου γένους, να εντείνει τις ηρωϊκές προσπάθειές του να ανέλθουν οι σκέψεις του και οι προσευχές του προς το ανώτατο εκείνο Ον, το οποίο ανέθεσε σε αυτό ακριβώς το έθνος την ιερή του αποστολή και τού έδωσε την δύναμη να την φέρει σε πέρας. Αυτός δεν είναι που το αθάνατο χέρι Του σκάλισε στην καρδιά του ανθρώπου τον κώδικα της δικαιοσύνης και της ισότητας, που υπέγραψε εκεί την θανατική καταδίκη όλων των τυράννων;»
«Αντίθετα, δεν δημιούργησε μονάρχες για να κατασπαράσσουν το ανθρώπινο γένος, δεν δημιούργησε παπάδες για να μας περνάνε χαλινάρια σαν ζώα έλξης και να μας προσδένουν στις άμαξες των βασιλιάδων ή για να δίνουν στους ανθρώπους το παράδειγμα της αχρειότητας, της αλαζονείας, της υποκρισίας, της ψευτιάς, της ακολασίας και της πλαστότητας. Αντίθετα δημιούργησε το θαυμαστό Σύμπαν για να εκφράσει την ισχύ Του. Δημιούργησε τους ανθρώπους για να αλληλοβοηθούνται, να αγαπιούνται και να κατακτούν την ευτυχία μέσα από την Αρετή και ένωσε όλους του θνητούς με μία αόρατη αλυσίδα φιλίας και χαράς. Θάνατος στους τυράννους που τόλμησαν να σπάσουν αυτή την αλυσίδα! Γάλλοι Δημοκράτες, έχετε την ιερή αποστολή να αποκαθάρετε την γη που εκείνοι εκμεταλλεύθηκαν και να επαναφέρετε την Δικαιοσύνη που εκείνοι κατήργησαν!. Καλλιεργείστε την Δικαιοσύνη, γιατί έτσι εκδηλώνετε την μοναδική αντάξια προς Αυτόν λατρεία. Ώ πολίτες, ας αφεθούμε σήμερα στην δίκαιη μετάδοση της χαράς από αυτές τις τελετές προς τιμήν Του. Αύριο θα επιστρέψουμε στην μάχη ενάντια στο κακό και στους τυράννους, για να δώσουμε σε όλη την οικουμένη το άριστο παράδειγμα των δημοκρατικών Αρετών και πράττοντάς το αυτό, θα Τού αποδώσουμε ουσιαστικά για μία ακόμα φορά την πρέπουσα λατρεία». ΚΤΥΠΗΜΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ «ΘΕΡΜΙΔΩΡΙΑΝΟΥΣ» Εκτός από το Παρίσι, όπου το πλήθος έψαλλε τον ειδικό δοξαστικό ύμνο που είχε συνθέσει ο ποιητής Théodore Desorgues (1763 – 1808), εορτασμοί διεξήχθησαν σε όλες τις γαλλικές πόλεις όπου υπήρχαν αριθμητικά ισχυρές «Λέσχες Ιακωβίνων». Η λατρεία ωστόσο κτυπήθηκε σχεδόν εν τη γενέσει της, αφού μόλις ενάμιση μήνα μετά, οι πραξικοπηματίες της 9ης Θερμιδώρ συνέλαβαν και μέσα στις επόμενες ημέρες καρατόμησαν όλους σχεδόν τους «ροβεσπιεριστές» (θεωρείται μάλιστα ότι μετά την 8η Ιουνίου η συνομωσία εξόντωσης του Ροβεσπιέρου και των οπαδών του είχε επιταχυνθεί). Δεν τόλμησαν όμως οι «θερμιδωριανοί» να καταργήσουν την «Λατρεία του Υπερτάτου Όντος» αμέσως μετά την πτώση του «ροβεσπιερισμού», αλλά μεθόδευσαν την αργό μαρασμό της, μη επαναλαμβάνοντας φυσικά ποτέ την εορτή της συγκεκριμένης θεότητας. Μέχρι την επαναπροσέγγιση του Ναπολέοντα Βοναπάρτη με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία (1801), που απετέλεσε το οριστικό πλήγμα τόσο για την «Λατρεία του Υπερτάτου Όντος» όσο και για την περισσότερο εύθραυστη «Λατρεία της Λογικής», βρίσκουμε συχνότατα την επίκληση του «Υπερτάτου Όντος» επάνω σε γαλλικά επίσημα έγγραφα ή νομοθετήματα, ενώ ακόμα και έως σήμερα διασώζονται στον καθεδρικό της Κλερμόν – Φεράν (Clermont - Ferrand), αλλά και σε άλλα κτίρια ανά την Γαλλία, αρκετές εντοιχισμένες επιγραφές που δηλώνουν ότι «ο γαλλικός λαός αναγνωρίζει την ύπαρξη του Υπερτάτου Όντος και την αθανασία της ψυχής». ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥΣ Από ό,τι τουλάχιστον φαίνεται μέχρι σήμερα, οι λόγοι της προσπάθειας των «ροβεσπιεριστών» να επιβάλουν την πολιτειακή λατρεία μιας προστάτιδας θεότητας για την Δημοκρατία και την Πολιτική Αρετή, δεν έχουν κατανοηθεί από τους ιστορικούς της Γαλλικής Επανάστασης, οι περισσότεροι των οποίων δείχνουν να απαξιούν ακόμα και να κουράσουν επ’ αυτού το μυαλό τους. Οι περισσότεροι προσπερνούν εύκολα το πρόβλημα, καταφεύγοντας στην εύκολη λύση να υποβιβάσουν κάτι το κατά κυριολεξίαν αναγκαίο σε ένα δήθεν πνευματικό «βίτσιο» του Ροβεσπιέρου προσωπικά. Ακόμα και ο, σχεδόν θαυμαστής του, Σλάβοϊ Ζίζεκ («Ροβεσπιέρος. Αρετή και Τρομοκρατία») αποκαλεί «μάλλον γελοία απόπειρα του Ροβεσπιέρου» την εν λόγω προσπάθεια. Βλάσης Γ. Ρασσιάς, 2008 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Alphonse Aulard, «Christianity and the French Revolution», εκδόσεις «H. Fertig», New York, 1966 Michael L. Kennedy, «The Jacobin Clubs in the French Revolution, 1793 - 1795», εκδόσεις «Berghahn Books», New York, 2000 Higonnet Patrice, «Goodness Beyond Virtue: Jacobins during the French Revolution», εκδόσεις «Harvard University Press», Cambridge, 1998 Βλάσης Ρασσιάς, «Λαιμητόμος Αρετή», εκδόσεις «Ανοιχτή Πόλη», Αθήνα, 2007 Philippe Sollers, «Sade contre l' Εtre supreme», εκδόσεις «Gallimard», Paris, 1991 ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) |
