Βιτσέντζο Κουόκο

(Vincenzo Cuoco, Civitacampomarano Campobasso 1 Οκτωβρίου 1770 – Napoli 14 Δεκεμβρίου 1823)

Ναπολιτάνος νομικός και ιστορικός, διαφωτιστής και πατριώτης.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ Γεννήθηκε στο Civitacampomarano Campobasso της κεντρικής Ιταλίας, από την μεσοαστική οικογένεια του δικηγόρου και οικονομολόγου Michelangelo Cuoco και της Colomba de Marinis. Το 1787 εγκαταστάθηκε στην Νάπολη για να σπουδάσει νομικά ώστε ν’ ακολουθήσει το επάγγελμα του πατέρα του, όμως πολύ σύντομα έστρεψε το ενδιαφέρον του στην Φιλοσοφία, την Ιστορία και τις Πολιτικές Επιστήμες, μελετώντας με θαυμασμό τα έργα των ευρωπαίων Διαφωτιστών Μοντεσκιέ (Montesquieu) και Ρουσώ (Rousseau), καθώς και των συμπατριωτών του Διαφωτιστών Γκενοβέζι (Genovesi), Γκαλιάνι (Galiani) και Γκαλάντι (Giuseppe Maria Galanti).  ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Συμμετείχε ενεργά στην βραχύβια «Παρθενόπεια Δημοκρατία» της Νάπολης («Repubblica Partenopea», 23 Ιανουαρίου 1799 – 13 Ιουνίου 1799), όπου διετέλεσε γραμματέας του Ιγκάτσιο Γκονφαλονιέρι (Ignazio Gonfalonieri) και με την καταστροφή της από τους

μοναρχικούς συνελήφθη και κλείστηκε στις φυλακές για μερικούς μήνες και κατασχέθηκε όλη η περιουσία του. Στις 24 Απριλίου 1800 αποφυλακίστηκε και εξορίστηκε. Αρχικά κατέφυγε στην Μασσαλία, μετά στο Παρίσι και στην συνέχεια στο Μιλάνο όπου το 1801 συνέγραψε την πρώτη Ιστορία της τραγικής Επανάστασης του 1799 («Saggio Storico sulla Rivoluzione Napoletana nel 1799»), όπου αναλύει τα αίτα της αποτυχίας της, την οποία αποδίδει στο ότι οι επαναστάτες αποτελούσαν μία ελίτ αποκομμένη από την μάζα του λαού –η οποία ωστόσο ήταν αποκτηνωμένη και θρησκόληπτη, συνεπώς έμεινε, με αγωνιστικότητα μάλιστα, πιστή στην μοναρχία και την ρωμαιοκαθολική θεοκρατία. 

ΑΛΛΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

Το 1804, όντας ακόμα στο Μιλάνο, ίδρυσε την νομική επιθεώρηση «il Giornale Italiano», στην οποία επί δύο έτη (1804 – 1806) καλλιέργησε την εικόνα ενός διαφορετικού Ιταλού πολίτη, ικανού ν’ ανταποκριθεί σε μία δημοκρατική, προοδευτική και ενωμένη Ιταλία. Επέστρεψε στην Νάπολη το 1806 και εξέδωσε το ιστορικό μυθιστόρημα «Ο Πλάτων στην Ιταλία» («Platone in Italia»), καθώς και την Ιστορία του για την Επανάσταση του 1799 σε 2η επαυξημένη και διορθωμένη έκδοση, προβλέποντας μάλιστα την επερχόμενη ενοποίηση της Ιταλίας (εξ ου και χαρακτηρίσθηκε ως «θεωρητικός του Risorgimento»). Συμμετείχε ξανά στην πολιτική με το γαλλόφιλο βοναπαρτικό κόμμα, θητεύοντας σύμβουλος του Γκιουζέπε Βοναπάρτη (Giuseppe Bonaparte, μεγάλου αδελφού του Ναπολέοντα), μέλος του Ανωτάτου Συμβουλίου («Consigliere di Cassazione») και διοικητής Δημοσίου Ταμείου («Direttore del Tesoro», υπουργός οικονομικών) στην κυβέρνηση του Joachim Murat. 

Συνεργάστηκε με το δημοκρατικό περιοδικό «Μόνιτορ των Δύο Σικελιών» («Monitore delle Due Sicilie») και ο ίδιος ίδρυσε την «Συνταγματική Επιθεώρηση των Δύο Σικελιών» («Giornale Costituzionale delle Due Sicilie». Το 1809, συνεπής προς την πεποίθησή του ότι είναι διδακτέα στους ανθρώπους η έννοια της Ελευθερίας, εξέδωσε μία μελέτη για την δημοκρατική δημόσια παιδεία που, κατά τα ιακωβινικά πρότυπα, θα πρέπει να αποσκοπεί στην διαμόρφωση εθνικής συνείδησης στους νέους ανθρώπους («Progetto per l'Ordinamento della Pubblica Istruzione nel Regno di Napoli»). 

ΙΔΙΩΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ

Ο Κουόκο αποσύρθηκε οριστικά από την πολιτική αλλά και εν γένει από την δημόσια ζωή το έτος 1815, όταν ο βασιλιάς Φερδινάνδος ανακατέλαβε τον θρόνο του έπειτα από την μάχη του Τolentino. Πέρασε από σοβαρές κρίσεις κατάθλιψης, στην διάρκεια των οποίων συχνά κατέστρεφε πολλά χειρόγραφά του και πέθανε μετά από 8 χρόνια (στις 14 Δεκεμβρίου 1823) σε ηλικία 53 ετών. 

Βλάσης Γ. Ρασσιάς, 2007


ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ: 

«Lettere a Vincenzo Russo», 1800 
«Saggio Storico sulla Rivoluzione Napoletana nel 1799», Milano, 1801, 1806  
«Platone in Italia», ιστορικό μυθιστόρημα, 1806 
«Progetto per l'Ordinamento della Pubblica Istruzione nel Regno di Napoli», 1809 
«Viaggio in Molise», 1812 


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:  

Cantimori Delio, «Utopisti e riformatori Italiani, 1794 - 1847», Florence, 1943 
Cantimori Delio, «Giacobini Italiani», τόμοι 3, Bari, 1956 – 1964 
Conforti Luigi, «Napoli nel 1799», Naples, 1889 
Giglioli Constance H. D., «Naples in 1799. An account of the revolution of 1799 and the rise and fall of the Parthenopean Republic», London, 1903

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: 

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" 

ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ